Mekanik barsak hazırlığın vücut sıcaklığı ve hemodinamik parametrelere etkisi

Abstract

Bu çalışma, mekanik barsak hazırlığın vücut sıcaklığı ve hemodinamik parametrelere (sistolik/diastolik ve ortalama arteriyel kan basıncı, nabız sayısı, solunum sayısı ve arteriyel oksijen saturasyon) etkisini belirlemek ve mekanik barsak hazırlığın sırası veya sonrasında hastalarda gelişebilecek şikâyetlerin belirlenmesi amacıyla yarı deneysel olarak yapılmıştır. Araştırma Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniğinde 01 Mart 2017-27 Temmuz 2017 tarihleri arasında ameliyat öncesi dönemde mekanik barsak hazırlığı yapılması planlanan toplam 64 hasta üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın yapılabilmesi için Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Çalışmalar Etik Kurulu’ndan Tarih: 27.02.2017 Sayı: E. 124125 izin, Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nden yazılı klinik çalışma izni sayı: E-5615 ve hastalara işlem açıklanarak yazılı izin alınmıştır. Verilerin toplanmasında “Sosyodemografik Bilgi ve Hasta İzlem Formu”, “Mekanik Barsak Hazırlığı Öncesi Hasta Semptom Değerlendirme Formu”, “Mekanik Barsak Hazırlığın Vücut Sıcaklığı ve Hemodinamik Parametrelere Etkisi Veri Toplama Formu” ve “Mekanik Barsak Hazırlığı Öncesi Var olan veya Sırası ve Sonrası Gelişen Şikâyetler Veri Toplama Formu” kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından hastalara işlem açıklandıktan sonra sol lateral pozisyonu vererek fleet enema rektal yoldan uygulanmıştır. Hastlarada mekanik barsak hazırlığı yapılmadan bir saat önce, barsak hazırlığı yapılmadan hemen, barsak hazırlığı bitiminden hemen sonra, barsak hazırlığı bitiminin 20., 40. ve 60. dakikalarında vücut sıcaklığı ve hemodinamik patametreler ölçülmüştür. Ayrıca hastalar işlem öncesi var olan veya işlem sırası ve sonrası gelişen bulantı, kusma, ağızda tad değişikliği, karında kramp, şişkinlik ve karında ağrı gibi şikâyetler yönünden değerlendirilmiştir. Çalışmada elde edilen verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, yatıştaki ve mekanik barsak hazırlığı yapılmadan bir saat önce hemodinamik parametreler yanı sıra vücut sıcaklığındaki değişikliklerin karşılaştırılması için Wilcoxon Testi kullanılmıştır. Hemodinamik parametreler ve vücut sıcaklığındaki tekrarlı ölçümlerin değerlendirilmesinde ANOVA One-Way Repeated Measure Testi kullanılmıştır. Hastaların yaş ortalaması 64.12±11.48, %65.6’ sı erkek, %57.8’ i ilkokul mezunu, %92.2’si evli, 70.3’ü sigara ve %79.7’si alkol içmediği, vücut kitle indeksi ortalaması 25.71±5.74, %89.1’i herhangi bir şeye karşı alerjisi olmadığı ve %87,5’ inde geçirilmiş bir ameliyat öyküsü olduğu belirlenmiştir. Yan hastalıklara göre hastaların %48.4’ü hipertansiyon, %32.8’si diyabetes mellitus, %25’i koroner arter hastalığı, %20.3’ü hiperlipidemi ve %9.4’ü böbrek yetersizliği olduğu belirlenmiştir. Hastaların %25’i kolon kanseri, %15.6’sı ileus, %14.1’i rektum kanseri, %9.4’ü kolostomi kapatılması,%7.8’i akut batın, %6.3’ü mide kanseri, %4.7’si papilla kanseri, %4.7’si hemoroid/anal fissür vs. tıbbi tanı ile hastaneye yatışı yapıldığı belirlenmiştir. Hastaların %70.3’ünün NRS-2002 skorunun 1 olduğu, %62.5’inin ağrısının olduğu ve ağrı şiddetinin 3.62 olduğu belirlenmiştir. Hastalar ağrılarını sırası ile %37.5’ i sıkıntı verici ağrı, %26.6’sı acıtıcı ağrı, %26.6’i yoğun ağrı, %21.9’u dağılan ağrı, %20.3’ü keskin ağrı, %18.8’i yayılan ağrı, %14.1’i hassas ağrı vs. şeklinde ifade etmişlerdir. Hastaların mekanik barsak hazırlığı öncesi semptom değerlendirmesinde; kendini iyi hissetme, yorgunluk, ağrı, uykusuzluk ve bulantı/kusma ortalamaları sırası ile 4.73, 4.28, 3.69, 2.83 ve 2.59 olduğu saptanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre hastaların kliniğe yatışta ve mekanik barsak hazırlığı uygulamasından bir saat önce sistolik diastolik ve ortalama arteriyel kan basıncı, nabız sayısı ve solunum sayısı ortalamarında olarak anlamlı fark olmadığı (P>0,05), ancak vücut sıcaklığıve oksijen saturasyon ortalamalarında anlamlı fark bulunmuştur (P<0,05). Hastaların mekanik barsak hazırlığı uygulamasından bir saat önce, uygulamanın hemen öncesinde, uygulama bitiminden hemen sonra, uygulama bitiminin 20., 40., 60. dakikalarında sistolik kan basıncı, diastolik kan basıncı, nabız sayısı, oksijen saturasyonu, solunum sayısı ve vücut sıcaklığı ortalamalarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (P<0,05), ancak arteriyel kan basıncı ortalamasında belirtilen sürelerde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (P>0,05). Mekanik barsak hazırlığı öncesi, sırası ve sonrası var olan veya gelişen şikayetlerde en sık karın ağrısı %62.5, bulantı %57.8, ağızda tat değişikliği %51.6, şişkinlik %45.3, terleme %43.8 ve karında kramp % 42.2 olduğu saptanmıştır. Çalışma sonuçlarına göre; mekanik barsak hazırlığı vücut sıcaklığı ve hemodinamik parametreleri etkilediği ve işleme sonucu bazı şikâyetlerin geliştiği saptanmıştır. Mekanik barsak hazırlığı öncesinde, esnasında ve sonrasında vücut sıcaklığı ve hemodinamik parametrelerin dikkatli izlenimi önem taşımaktadır. Mekanik barsak hazırlığı öncesi var olan veya işlem sırası ve sonrası gelişen şikâyetlerin değerlendirilmesi, hasta izlemi ve tedavi sürecinde yardımcı olacaktır.

This quasi-experimental study was carried out to determine the effect of mechanical bowel preparation on body temperature and haemodynamic parameters (systolic/diastolic and mean arterial blood pressure, pulse rate, respiratory rate and arterial oxygen saturation) and probable complaints that may develop during or after as a result of mechanical bowel preparation. The study realized on a total of 64 patients who are scheduled to undergo mechanical bowel preparation in pre-opreative period at Adnan Menderes University Training and Research Hospital General Surgery Clinic between 01 March 2017-27 July 2017. In order to carry out the research written permitt from Adnan Menderes University Faculty of Medicine Non-Interventional Clinical Studies Ethics Committee Date: 27.02.2017 Number: E. 124125, a written clinical permitt from Head Medicine of Adnan Menderes University Training and Research Hoptital No: E-5615, and informed written consents from patients after procedure clarification were taken. To data collecting “Socio-demographic Information and Patient Follow Form”, “Patients Symptom Before Mechanical Bowel Preparation Form”, “ Evaluation of The Effects of Mechanical Bowel Preparation on Body Temperature and Haemodynamic Parameters Form”, and “Patients Complaints Existing Before or Developing During/ After Applying Mechanical Bowel Preparation Data Collecting Form” were used. The fleet enema was applied rectally by giving the left lateral position after describe of procedure by the investigator. Patients body temperatures and haemodynamic parameters 1 hour before the mechanical bowel preparation, just before the mechanical bowel preparation, right after mechanical bowel preparation, and at the end of 20.,40., 60. minutes after mechanical bowel preparation were measured. Additionally, patients were assessed for complaints existing before or developing during and after procedure such as nausea, taste changes in mouth, vomiting, cramps in stomach, edema and stomach aches. To data analysis descriptive statistical methods, to compare mean body temperatures and haemodynamic parameters during addmission in hospital and 1 hour before mechanical bowel preparation Wilcoxon Test was used. To assess repetitive measurements related body temperatures and haemodynamic parameters ANOVA One-Way Repeated Measure Test was used. The mean age of patients was 64.12±11.48 years, 65.6% of patients were male, 57.8 % primary school graduate, 92.2% were married, 70.3% no smoker, 79.9% didn’t consume alcohol, mean body mass index was 25.71±5.74, 89.1 % did not allergic to anything and 87.5% of them had had an operation in their lives. According to comorbidities 48.4% of patients had hypertension, 32.8% diabetes mellitus, 25% coronary artery diseases, 20.3% hyperlipidemia, and 9.4% renal failure. According diagnosis 25% of patients with colon cancer, 15.6% ileus, 14.1% rectum cancer, 9.4% colostomy closure, 7.8% acute abdomen, 6.3% gastric cancer, 4.7% papilla cancer, 4.1% hemorrhoids/ anal fissure and ect. were hospitalized. The NRS -2002 score in 70% of patients was 1, 62.5% of patients had pain and the mean severity of pain was 3.62. Patients described their pains as follows; 37.5% as annoying pains, 26.6% as hurting pains, 26.6% as intense pains, 21.9% as crumbling, 20.3% as sharp pains,18% as expanding pains, 14.4% as sensitive pains and ect. According to patients complaints assessment before mechanical bowel preparation the mean of wellbeing, tiredness, pain, insomnia and nausea/vomiting was 4.73, 4.28, 3.69, 2.83 and 2.59, respectively. According to the results of study no significant difference between mean of systolic, diastolic and mean arterial blood pressure, pulse rate and respiratory rate during addmission and 1 hour before mechanical bowel preparation (P>0.05), but significant difference in mean body temperature and oxygen saturation were observed (P<0,05). The mean difference of body temperature, systolic and diastolic blood pressure, pulse rate, respiratory rate and oxygen saturation 1 hour before, just before, right after, and at the end of 20, 40, and 60 minutes of mechanical bowel preparation was significantly (P<0,05), but the mean difference of mean arterial blood preassure in these stages was not significant (P>0.05). The most complaints existing before or developing during and after mechanical bowel preparation were stomach ache 62.5%, nausea 57.8%, change of the taste in mouth 51.6%, swelling in abdomen 45.3%, sweating 43.8% and cramp in abdomen 42.2%. According to the results of study; mechanical bowel preparation affects on body temperature and haemodynamic parameters and some complaints develped as a results of procedure. Carefully monitoring of body temperature and haemodinamic parameters of patients before, during and after mechanical bowel preparation is important. Assessment of patients compliants existing before mechanical bowel preparartion, or developing compliants during and after application will be help in patients follow-up and treatment process.