Sayı öğretiminde özel eğitim alanına geçiş yapan sınıf öğretmenlerinin kullandıkları yöntemlerin araştırılması

Abstract

Son yıllarda özel eğitim alanında ki gelişmeler bu alanda çalışacak olan öğretmen ihtiyacını artırmıştır. Üniversitelerin yeteri kadar özel eğitim bölümü mezunu verememesi, ihtiyaç duyulan kadroları planlı bir şekilde düzenlenememesi nedeniyle Milli Eğitim Bakanlığı, bu alandaki ihtiyaçları karşılamak için alan değişikliği uygulamalarına giderek sınıf öğretmenliği mezunu öğretmenlerin özel eğitim öğretmeni olarak görev yapmalarına hak tanımıştır. Bu durum alan değiştiren sınıf öğretmenlerinin özel eğitim alanındaki yeterliklerini tartışmalı hale getirmiştir. Özel eğitim alanında en kalabalık grubu oluşturan zihinsel yetersizliği olan bireylerin bağımsız yaşamlarını sürdürebilmeleri, sosyal hayata katılabilmeleri için matematik konuları içerisinde sayıları tanıma, sayıları sıralayabilme, saati okuyabilme, parayı kullanabilme ve basit hesaplar yapabilme gibi becerilerin kazandırılması gerekmektedir. Bu becerilerin temelini sayılar konusu oluşturmaktadır. Bu araştırmanın amacı; sınıf öğretmenliğinden mezun olup özel eğitim öğretmenliği yapan öğretmenlerin sayı öğretiminde hangi öğretim yöntem ve tekniklerini kullandıkları ve bu yöntemleri nasıl uyguladıklarının belirlenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yönteminin kullanıldığı durum çalışması modeli benimsenmiştir. Araştırma Milli Eğitim Bakanlığına bağlı orta ve ağır düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip bireylere eğitim veren bir okulda görev yapan, amaçlı örneklem yoluyla seçilen, sınıf öğretmenliğinden mezun olup özel eğitim öğretmenliğine geçiş yapmış üç öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşme yapılmış ve gözlem yoluyla veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yoluyla analiz edilip yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucu olarak, alan değiştiren öğretmenlerin sayı öğretiminde genellikle doğrudan öğretim yöntemini tercih ettikleri, kısmen de basamaklandırılmış öğretim yöntemini kullandıkları saptanmıştır. Öğretmenlerin özel eğitim alanında öğretim yöntemlerini uygulamada öğretim yöntem tekniklerine yeterince hakim olmadığı, alan değiştiren öğretmenlerin üniversite eğitim sürecinde aldıkları eğitim üzerinden kendilerinin aşina oldukları yöntemi özel eğitim alanına uyarlayarak çalışmalarını yaptıkları, öğretmenlerin alan değişikliği sırasında verilen kursların yetersiz kaldığı, öğretmenlerin bireyselleştirilmiş eğitim planlarının doküman olarak hazırlanmasında herhangi bir sıkıntı olmadığı fakat hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim planlarının uygulama ve öğretim süreçlerine aktarılmasında eksikliklerin olduğu görülmüştür.

Recent developments in the field of special education have dramatically increased the need for certified special education teachers. When this need was not met by the amount of graduates in this field, primary school teachers have been allowed to teach in special education classrooms. This change brought many discussions over the needed qualifications to become a special education teacher and if primary school teachers were educated properly to serve in a special education classroom. Students with mental disabilities are the most populated group within the special education. These students have to learn at least some level of math in order to live independently and to be able to participate in social life. Recognizing and ordering of numbers, telling the time, using money and making small calculations are some of the basic skills that are necessary in life. All these skills require the basic understanding of numbers. The purpose of this research is to identify the instructional methods used by special education teachers with a primary school teaching degree when teaching numbers to special education students. Qualitative case study was used as the research method. Research was conducted at a school accredited by the Ministry of Education, serving students with moderate and severe mental retardation. Purposeful sampling was used. Data was collected via semi structured interviews and observations of three educators with a primary school teaching degree and were in a segregated special education classroom. Gathered data was analyzed using descriptive analysis. According to the results, when teaching the numbers unit, special education teachers with a primary school teaching degree mostly preferred direct instruction with some exceptions where they utilized graded method. Teachers did not have sufficient knowledge of instructional methods used in the special education field, therefore they often improvised with the information they were accustomed to use in a general education setting. Results also indicated that the trainings provided during the transition were insufficient. Although teachers were able to develop individual education plans with ease, they were struggling to implement these plans efficiently in the classroom.