Ortaokul öğrencilerinin 'doğal ve yapay çevre' hakkındaki zihinsel modellerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin "çevre" kavramı ile ilgili oluşturdukları zihinsel modeller incelenmiştir. Araştırmaya, 2014–2015 Eğitim-Öğretim yılında Aydın ili Efeler İlçesi'nde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı belirlenmiş bir ortaokulun beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıfında öğrenim gören 146 öğrenci katılmıştır. Araştırmada beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıfta bulunan öğrencilerin "çevre" kavramı ile ilgili zihinsel modelleri; doğal ve yapay çevre hakkındaki çizimlerine bakılarak puanlandırılmıştır. Bu puanlama için "Çevre Çizimi Rubriği" kullanılmıştır. "Çevre Çizimi Rubriği", çevre kavramını içeren dört faktörden (insan, canlı, cansız, insan yapımı) oluşturulmuştur. İstatistiksel analizler sonucu, öğrencilerin "çevre" kavramı ile ilgili faktörleri çizimlerinde kullanma durumlarına bakılarak, çevre kavramı hakkındaki zihinsel modellerine ulaşılmıştır. Bu modeller incelendiğinde, çevre ile ilgili faktörleri gösteren çizimlerin birçoğunda faktörlerin hepsinin ya da bir kısmının sadece var olduğu, geriye kalan kısmında faktörlerin birbiriyle etkileşim içinde olduğu, etkileşimli çizimlerin ise çok azında etkileşimin açıklayıcı ve özel olduğu görülmüştür.

In this study, secondary school students' mental models about environment were examined. 146 students who study in the 5th, 6th, 7th, and 8th grade of a secondary school depending on the Ministry of Education in Aydın Province (2014–2015 Academic Year) participated in this survey. In the survey, 5th, 6th, 7th, and 8th grade students' mental models about environment were scored by looking at their drawings about natural and artificial environment. For this scoring, 'Environmental Drawing Rubric' was used. 'Environmental Drawing Rubric' consisted of 4 factors including environmental concept (human, alive, inanimate, manmade). According to statistical analysis, students' mental models about environment was obtained by looking at how they use environmental factors in their drawings. When we examine these models, it was seen that some drawings used all of these environmental, factors or some of these factors. In some of the drawings, factors interact with each other. However, just few interactive drawings are explanatory and special.