Meme kanseri risk faktörlerine sahip olma durumu ile mamografi çektirme davranışı arasındaki ilişki: Retrospektif değerlendirme

Abstract

Bu araştırma kadınların meme kanseri risk faktörlerine sahip olma durumları ile düzenli mamografi çektirme davranışı arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla yapılmış retrospektif bir çalışmadır. Bu çalışmada, 2004-2011 yılları arasında Aydın Kanser Erken Teşhis-Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM)'ne meme kanseri taraması için gelen 14027 kadına ait Meme Hastası Değerlendirme formuna ilişkin kayıtlar Mayıs-Kasım 2014 tarihleri arasında retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Veriler tanımlayıcı istatistikler, Shapiro-Wilk testi, t-testi, tek yönlü varyans analizi, Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, Pearson Ki-kare testi, Fisher'in Kesin Ki-kare testi ve Fisher-Freeman-Halton testi, lojistik regresyon analizi ile incelenmiştir. Katılımcıların yaş ortalamalarının 50,50±8,17 olduğu, %91,2'sinin çalışmadığı, %97,4'ünün evli olduğu, %96,3'ünün sosyal güvencesinin olduğu, %74,3'ünün 11 yıl ve altı eğitim gördüğü belirlendi. Kadınların risk faktörlerine sahip olma durumları incelendiğinde, %52,8'inin menapozda olduğu, ilk doğum yaşının 21,75(±4,09560) olduğu, %74,5'inin 12 yaş ve altında menarş olduğu, %3,9'unun hiç doğum yapmadığı, %6,7'sinin çocuklarını emzirmediği, %27,5'sinin Oral Kontraseptif kullandığı, %11,6'sının Hormon Replasman Tedavisi(HRT) kullandığı, %12,7'sinde ailede meme kanseri öyküsü olduğu, %11,0'sinde jinekolojik rahatsızlık olduğu belirlendi. Düzenli mamografi çektirme davranışı ile yaş, eğitim ve çalışma durumu, Doğum sayısı, menstruasyon, HRT, ailede meme kanseri öyküsü, kendi kendine meme muayenesi, jinekolojik rahatsızlık geçirme ve mamografide şüpheli kitle (oluşum) saptanma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık (p<0,001) bulundu. Yapılan ileri analizlerde düzenli mamografi çektirme davranışını etkileyen faktörler; eğitim (OR:1,324; % 95 GA:1,02-1,71), HRT kullanımı (OR:1,481;% 95 GA:1,24-1,76), ailede meme kanseri öyküsü (OR:1,613; % 95 GA:1,37-1,89), Kendi Kendine Meme Muayenesi (OR:1,221;% 95GA:1,07-1,39) ve memede şüpheli kitle bulunma durumu (OR:1,263; % 95GA:1,09-1,45) olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre kadınlara düzenli mamografi çektirmenin önemi konusunda eğitimler verilmeli ve meme kanseri risk faktörlerinde farkındalıkları arttırılmalıdır.

The aim of this study was to investigate the relationship between the conditions that women have the risk factors of breast cancer and their regular mammography screening behavior. In this retrospective study, the records on breast patient evaluation forms filled out by 14.207 women who applied to the early diagnosis-screening center for cancer in Aydin city between 2004-2011 were evaluated between May and November 2014. Data were analyzed using the definitive test, Man-Whitney U test, Kruskal Wallis test, Pearson qui-squared test, Fisher's exact test and Fisher-Freeman-Halton test, logistic regression analysis. The mean age of participants were 50.50±8.17 years (Min 21- Max 87). 91.2 % were not working, 97.4 % were maried, 96.3 % had health insurance, 74.3 % had education 11 years and under. When risk factors of women were investigated, it was determined that 52.8 % were in menapouse, first age of pregnancy was 21.75±4.09 years, 74.5 % had menarche at the age of 12 and under, 3.9 % had no delivery, 6.7 % had no breast fed to children, 27.5% used oral contraseptive, 11.6 % used hormone replacement therapy, 12.7 had a family history of breast cancer, 11 % had gynecologic disease. There were statistically significant differences between delivery number, menstruation, HRT, family history of breast cancer, manuel breast examination, gynecologic disease history and suspicious mass (formation) image in mammography (p<0.001). In further analysis, the factors which affect the regular mammography screening behavior were education (OR:1,324; % 95 GA:1,02-1,71) using of HRT (OR:1,481;% 95 GA:1,24-1,76), the presence of family history of breast cancer (OR:1,613; % 95 GA:1,37-1,89), breast self-examination (OR:1,221; % 95 GA:1,07-1,39) and suspicious mass in breast (OR:1,263; % 95 GA:1,09-1,45). According to these results, education for regular mammograhy screening to women should be given and the awareness for risk factors of breast cancer should be increased