Obezite açısından riskli ergenlere verilen olumlu sağlık davranışları geliştirme eğitiminin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve fiziksel aktivite üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada; Obezite Açısından Riskli Ergenlere Verilen Olumlu Sağlık Davranışları Geliştirme Eğitiminin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kasım 2014- Aralık 2015 tarihleri arasında yapılan araştırmanın başlangıç aşamasında belirlenen okuldaki tüm öğrencilerin gerekli ölçümleri (boy, kilo) yapılmıştır. Okulda obezite açısından riskli olduğu belirlenen öğrencilere konu ile ilgili araştırmacı tarafından hazırlanan anket, Çocuk Fiziksel Aktivite Anketi (ÇFAA) ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ II) uygulanmıştır. Obezite açısından riskli olduğu belirlenen öğrencilerin tamamı (n=78) eğitime alınmıştır. Obezite açısından riskli olarak belirlenen öğrencilere 4 oturum (her bir oturum 40 dakika/bir ders saati) olumlu sağlık davranışları geliştirme eğitimi verilmiştir. Eğitimler okulun eğitim salonunda gerçekleştirilmiştir. Eğitimin bitiminde ve eğitim bittikten 4 hafta sonra ölçek uygulaması (ÇFAA, SYBDÖ II) tekrarlanmıştır. Araştırmaya dahil edilme kriteri Türk çocukları için belirlenmiş olan persentil eğrilerine göre 85. – 95. persentil arasında olmaktır.Araştırmaya başlamadan önce resmi izinler alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS 18.0 programında ve bilgisayar ortamında değerlendirilmiş, verilerin değerlendirilmesinde; temel istatistiksel analizler, tek yönlü varyans analizi, korelasyon analizi ve eşleştirilmiş gruplarda t testi kullanılmıştır. Çalışmamızda öğrencilerin % 48,7'si (n=38) kız, % 51,3'ü (n=40) erkek olup yaş ortalamaları 11,77±0,92'dir. Araştırmada, eğitim sonrası birinci izlem ve eğitim sonrası ikinci izlem Sağlık Sorumluluğu (5,035;0,008), Fiziksel Aktivite (6,284;0,002), Beslenme (5,709;0,004), SYBDÖ II Toplam (6,227;0,003) puanlarının eğitim öncesi puanlarına göre yüksek olduğu; Eğitim sonrası birinci izlem Kişilerarası İlişkiler (3,145;0,046) ve Stres Yönetimi (3,058;0,050) puanlarının eğitim öncesi puanlarına göre yüksek olduğu bulunmuştur. Tüm bu sonuçlar değerlendirildiğinde; verilen eğitimin öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve fiziksel aktiviteleri üzerine pozitif etki gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.

The aim of this study is to analyze The Effect of Positive Health Behavior Development Education Given to Adolescents at Risk of Obesity on Healthy Lifestyle Behaviors and Physical Activity. With the start of the research that done between the dates of November 2014-December 2015, the necessary measurements (height, weight) of all the students in the school are made. The Physical Activity Questionnaire for Older Children (PAQ-C) and Healthy Lifestyle Behaviors Scale II (HLBS II), which are prepared by the researcher, are applied to the students identified as at risk of obesity. All the students identified as at risk of obesity (n=78) are included in the education. Four sessions (each session 40 minutes/a lesson hour) of positive health behavior development education are given to students identified as at risk of obesity. The educational activities are performed in the course hall of the school. Scale and survey applications are repeated at the end of the education and 4 weeks after the education is over. The criteria to be included in the research is to be between 85. – 95. percentiles, according to the percentile curve defined for Turkish children. Official permissions are taken before the start of the research. The data gathered are evaluated on electronic environment and SPSS 18.0 package programme, and for the evaluation of the data; basic statistical analysis, t-test, One Way Anova, Correlation, and Paired Samples t-test are used. In the study, 48,7 % of the students are female, 51,3 % are male, and average of age is 11,77±0,92. In the study, it is found out that post-education first monitoring and post-education second monitoring Health Responsibility (5,035;0,008), Physical Activity (6,284;0,002), Nutrition (5,709;0,004), HLBS II total (6,227;0,003) scores are higher when compared to pre-education scores; post-education first monitoring Interpersonal Relationships (3,145;0,046) and Stress Management (3,058;0,050) scores are higher when compared to pre-education scores. In the light of all these findings, it is concluded that the education given has positively affected healthy lifestyle behaviors of the students and their physical activities