Neoliberal kentsel dönüşümün yeni mekânsal alanları olarak güvenlikli siteler: İstanbul örneği üzerinden kapalı yerleşimlerin risk ve güvenlik bağlamında incelenmesi

Abstract

Neoliberal evrenin kentsel yaşamı artık radikal bir şekilde dönüştürdüğüne tanık oluyoruz. 1980'li yıllarda ortaya çıkan büyük değişimlerin başında, işin belirsizliklerinin giderek bir gündelik hayat gerçekliğine dönüşmesi süreci gelmektedir. Bu durum 'yeni kentin' ilişki sistemlerini de dönüştüren bir durumu ortaya çıkarmaktadır. Aynı zamanda bu süreçte belirsizlikler bir yaşam formu haline geldikçe, kentin belirsizlikler ve korkular etrafında kurgulanan yeni bir niteliğini ortaya çıktı. Geç modern kentin güvenlikli siteleri ise bu bahsi geçen durumun en önemli çıktılarından birisi olmaktadır. Küresel bir arka plana sahip olan ve kentin 'yeni orta sınıf' profilinden beslenen bu hayatların tarzını biçimlendiren etkenlerin 'risk, korku ve belirsizlikler' bağlamında olması sürecin önemli çıktılarından birisidir.Bu yeni kentin gündelik hayat koşullarının biçimlendiren önemli bir etken olmaktadır. Bu süreç giderek 'biçimsizliğin', 'temasın', 'tekinsizliğin', 'yabancının' ve hatta her türden kamusal imgenin korkutucu bir faktöre dönüştüğü yeni kentte (neoliberal kentte) 'kalıcı pasiflikleri' önemli bir güvenlik stratejisine dönüştürdü. Bu süreçte 'geleneksel modern kentin' özel ile kamusal hayatını birbirine bağlayan mahalle ve sokak gibi imgelerinin (agoraların ya da arayüzeylerin) çöküşüne şahit olmaktayız. Artık kent bu anlamıyla farklılıkları bir araya getiren bir birliktelik değil, 'özel hayat fanatiklerince' kamplara bölünmüş yaşam alanları haline geldi. Çalışmamız bu gerçekliği, artık yoğunlukla yaşayan Türkiye'nin metropolitan alanları kapsamında sorgulamaktadır. Bu yönüyle çalışma -en önemli örnek olarak- İstanbul'daki güvenlikli siteler üzerinde yürütüldü.Bu kapsamda 'risk, korku ve belirsizliklerin'iş/çalışma, gündelik hayat, özel hayat ve kamusal alan bağlamındaki analizleri yapılarak, var olan durumun çıktılarını ortaya konulmaya çalışmıştır.

With the advancement of neoliberal area we witnessed a radical change in urban life.We can say that in this "new city" one of the biggest change occurred in the everyday life and the systems of social interactions within the city which was resulted by the uncertainties of work life occurred as a result of bigger social changes. At the same time, based on the uncertainty in the process of turning into a life form, we are observing the emergence of a new quality, a new form of city constructed around the city's uncertainty and fears. Gated communities of the late modern city have been one of the most important outcomes of the condition mentioned above. This new form of life which is shaped by the factors such as risk, fear and uncertainties of the "new middle classes" of the "new city", which has a global scale background, has been shaping the conditions of everyday life in the "new city". In the context of the neoliberal city in which the formlessness, individual contacts, uncanny, stranger an even any kind of public image has turned into a frightening factor, permanent passivity in this new city become the greatest source of security of the city. This process that causes the end of traditional modern city has caused the collapse of images that has been binding private and public life and the traditional modern city images like neighborhood and street. Now the city is not an association that brings together the differences but, that literally, it has become the camps of the life space by the ' private life fanatics '. Our study is questioning the conditions mentioned in the context of metropolitan areas that has been witnessing of these problems in Turkey. Because it is the best possible location, we have chosen Istanbul, to study gated communities and aimed to analyze risk of an everyday life of fear and uncertainty, to show that the output of the existing situation by the analysis in the context of private life and the public sphere.