Yüzeyaltı damla sulama sistemlerinde damlatıcı debi değişimlerinin tarla koşullarında su uygulama eşdağılımı açısından değerlendirilerek modellenmesi

Abstract

Bu çalışmada yüzeyaltı damla sulama sisteminde kullanılan lateral hatlarında bulunan damlatıcılardaki debi değişimleri incelenmiştir. Öncelikle, tarla koşullarında bitki materyali bulunmaksızın, farklı özelliklere sahip damlatıcılara ait akış değişimini gösteren debi değişim katsayısı (CV ) değerleri belirlenmiştir. Bu amaçla, toprak q yüzeyine ve toprağın 30 cm derinliğine yerleştirilen basınç ayarlı ve basınç ayarlı olmayan damlatıcılar kullanılmıştır. Buna ek olarak, toprağın 30 cm derinliğine gömülen lateral hatlarında bulunan damlatıcılara ait negatif basınç değerlerinin değişim katsayıları (CV ) ölçülmüştür. Ölçülen bu değerler yardımıyla HYDRUS 2D hs programı kullanılarak toprakta bulunan su tutma eğrisi parametreleri olan α ve k değerleri belirlenmiştir. Daha s sonra ise aynı koşullar için yüzey ve yüzeyaltı damla sulama sisteminde kullanılan lateralleri simule etmek amacıyla MATLAB programlama dili yardımıyla hazırlanan bir simulasyon programı kullanılmıştır. Basınç ayarlı olmayan damlatıcılar yüzeyaltı damla sulamada kullanıldığında yüzey damla sulamaya oranla daha fazla eş su dağılımı göstermişlerdir. Basınç ayarlı damlatıcılardaki eş dağılım ise hem yüzey ve hem de yüzeyaltı damla sulamada birbirleriyle benzerlik göstermiştir. Yüzeyaltı damla sulamada meydana gelen negatif basınç değerleri kabul edilen maksimum değere eşit veya bu değerin altında kalmıştır.

In this study, the variation in emitter discharge in subsurface drip irrigation laterals is examined. First, coefficient of variation of the emitter (CV ) was measured in field conditions without plant material with different drippers. q For this purpose, compensating and non - compensating dripper models are used in 30 cm depth. Additionally, the soil pressure coefficient of variation CV was measured in buried emitters. By the help of the measured values in hs the soil, water retention curve parameters α and k were determined with HYDRUS 2D program. Then, the s irrigation uniformity was simulated with a MATLAB program in surface and subsurface drip irrigation laterals under the same conditions. Non-compensating emitters resulted in a greater values of the irrigation uniformity of SDI than surface drip irrigation. The uniformity with pressure-compensating emitters would be similar in both cases, provided the overpressures in SDI are less than or equal to the compensation range lower limit.