Aydın ovası koşullarında yağmurlama sulama yöntemiyle sulanan pamuğun su-verim ilişkileri

Abstract

Aydın Ovası koşullarında 1999-2000 yıllarında yürütülen bu araştırmada, yağmurlama sulama yöntemiyle sulanan pamuğun su-verim fonksiyonlarının elde edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada tekil lateral yağmurlama sistemi kullanılarak farklı sulama düzeyleri (% 100, % 66, % 33) oluşturulmuştur. Sulamalar pamuk bitkisinin sulama yönünden kritik olarak kabul edilen tarak oluşumu, çiçeklenme, meyve bağlama ve kozaların açılmaya başlama dönemi olmak üzere 4 dönemde yapılmıştır. Denemede ortalama en yüksek verim 407 kg/da ile büyüme mevsimi boyunca su eksikliği olmayan K10 konusundan sağlanmıştır. En az su alan K12 konusunda ise ortalama pamuk kütlü verimi (366 kg/da) en az olmuştur. Konulara ve sulama düzeylerine bağlı olarak 167-666 mm arasında değişen miktarlarda sulama suyu uygulanmıştır. Mevsimlik su tüketimi ise 459-974 mm arasında değişmiştir. Bitki su tüketimi ile verim arasında doğrusal bir ilişki elde edilmiştir. Toplam su kullanım randımanı değerleri, 0.493-0.766 kg/da/mm arasında hesaplanmıştır. Oransal bitki su tüketimi eksikliği ile oransal verim azalması arasındaki ilişkiden elde edilen verim azalma oranı (k) toplam büyüme mevsimi için 0.25 olarak belirlenmiştir.

The aim of this research is to determine cotton water-yield functions irrigated by sprinkler irrigation method underAydın Plain conditions during the years of 1999-2000. Different irrigation levels (100 %, 66 %, 33 %) were created using a line source sprinkler irrigation system. The applications of four irrigation were done at specific growth stages, which are very sensitive to water stres of cotton; bud formation, flowering, boll formation and opening of boll stages in growing season. The highest average yield with 407 kg/da was obtained from the nonstressed treatment (K ) during the growing season. The lowest yield with 366 kg/da was obtained from the lowest irrigated treatment (K ). Irrigation water was applied ranging from 167 to 666 mm depending on the treatments and irrigation levels. Seasonal evapotranspiration values varied between 459 and 974 mm. A linear relationship between the seasonal evapotranspiration and the yield was determined.Water use efficiency values were between 0.493 and 0.766 kg/da/mm. The yield response factor (k ) was 0.25 in the relationship between the relative evapotranspiration deficit and the relative yield reduction for total growing season.