Başarılı bir ortaokulda okul müdürünün çok faktörlü liderlik vasıflarının araştırılması (Şanlıurfa / Siverek örneği)

Abstract

Çalışmanın amacı, başarılı bir okulun kültüründe okul müdürünün çok faktörlü liderlik stillerinin incelenmesidir. Bu çalışma, başarılı bir okuldaki okul müdürünün liderlik vasıflarının ortaya koyulması açısından tarama çalışmasıdır. Araştırmada öncelikle araştırma kolaylığı dikkate alınmış, sonrasında ise uygun bölgedeki okullar belirlenerek okul seçiminde ölçüt olarak SBS sınavındaki başarı ve öğretmen isteklilikleri önemsenmiştir. Araştırmada, söz konusu ortaokuldaki 24 kadın ve 21 erkek toplamda 45 öğretmen, 1985’te Bernard Bass ve Bruce Avolio tarafından geliştirilen "Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği-Lider Formu (MultifactorLeadershipQuestionnaire-MLQ)”nu doldurmuşlar ve araştırmacılar gözlem notu tutmuşlardır. Ulaşılan veriler bilgisayar ortamında sayısallaştırılmış, istatistiksel çözümleme amacıyla SPSS 20 programına girilmiştir. Bu süreçte SPSS 20’ de yüzde, aritmetik ortalama ve standart sapma merkezi eğilim ölçülerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, okul müdürünün dönüşümcü liderlik kapsamında kurumun amaç ve hedeflerini tüm personele aktardığı, ahlaki değerlere ve geleneklere saygı gösterdiği; sürdürümcü liderlik kapsamında müdahale gerektiren durumlarda hataları ifade etmekte tereddüt etmediği, dikkatini başarısızlıklar üzerine yoğunlaştırdığı, başarısızlıkta, sürekli gerçekleşen önemli sorunlarda tepki gösterdiği; tam serbestlik tanıyan liderlik kapsamında, ise ihtiyaç duyulduğunda ortada olmadığı ve öğretmenlerin her zaman aynı şekilde işlerini yapmaya devam etmelerinden hoşnut olma eğiliminde olduğu gözlemlenmiştir. Bunun yanında okul müdürünün tek bir liderlik stilindeki davranışları sergilemediği farklı durumlarda farklı liderlik türlerine uygun davranışlarda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The purpose of the study is to examine multifactor leadership styles of a headmaster in a successful school culture. This study is a survey study because of presenting characteristics of a headmaster in a successful school. In the study, first of all, convenience of study was taken into account and then related schools were decided. While choosing related schools, as a criteria success in SBS (national entrance exam for high schools) exam and teachers’ enthusiasm were considered. In the study, 45 teachers (24 female, 21 male) filled out Multifactor Leadership Questionnaire-MLQ which was developed by Bernard Bass and Bruce Avolio in 1985; andthe researchers took observation notes. Data gathered from surveys were digitised and were entered to SPSS 20 programme for statistical analysis. In this process, percentage, arithmetic mean and standard deviation measure of central tendency are used in SPSS 20. As a result, in the scope of transformational leadership; headmaster transfers goals of the institution to all staff and respect for the moral values and tradition. In the scope of transactional leadership, headmaster do not hesitate to express errors in the situations that require intervention, focuses attention on failures, reacts to failures and important matters which constantly occur. In the scope of laissez-faire leadership, headmaster can’t be found when needed, have tendency of being happy with the way the teachers continue to do their jobs as they do always. Besides, it is also concluded that headmaster doesn’t show behaviours which relate with only one leadership style, she/he shows various behaviours which suit well in other leadership styles in various situations