Ege bölgesinde tüketime sunulan ballarda sülfonamid kalıntılarının araştırılması

Abstract

Avrupa Birliği düzenlemelerine göre antimikrobiyel ajanlar için `azami kalıntı seviyesi (AKS)' belirlenmemiş olup, bal üretimi yapılırken antibiyotik kullanılmasına müsaade edilmemektedir. Ülkemizde sülfonamid grubu antibiyotikler bal üreticileri tarafından illegal olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Ege Bölgesi'nde tüketime sunulan balların sülfonamid grubu antibiyotik kalıntıları yününden araştırılmasıdır. Bu amaçla, üretim miktarları göz önünde tutularak bölge illerinden toplam 103 adet bal örneği toplanmıştır. Bu örnekler, metot geliştirme ve validasyonu takiben sıvı-sıvı faz yöntemi ile özütleme sonrası Yüksek Basınçlı Sıvı Kromotografi (HPLC) cihazında, florasan detektör aracılığında, kolon sonrası türevlendirme metodu ile 7 sülfonamid türevi (sülfanilamid, sülfadiazin, sülfatiyazol, sülfamerazin, sülfametazin, sülfametoksazol ve sülfadimetoksin) yönünden analiz edilmişlerdir. Yöntemde, sülfanilamid, sülfadiazin, sülfatiyazol, sülfamerazin, sülfametazin, sülfametoksazol sülfadimetoksinin sırasıyla; ortalama % geri alımları; 62,37, 64,10, 62,57, 67,11, 66,94, 57,31, 53,99, % standart sapmaları (RSD); 8,01, 7,02, 6,83, 6,57, 7,57, 7,06, 7,88, değerlendirme seviyeleri; 6,83, 5,36, 5,51, 6,67, 7,34, 5,02, 6,73 ng/g olarak hesaplanmıştır. Ege bölgesinden toplanan 103 balın % 23'ünde sülfonamid kalıntısı tespit edilmiş olup, pozitif örneklerin % 68'inin sülfametazin, % 12'sinin sülfamerazin, ve % 20'sinin de sülfametoksazol ile kontamine olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, toplanan bal örneklerinde yaygın olarak sülfonamid kalıntılarına rastlanmış olup Ege Bölgesi arı yetiştiricilerinin yasadışı olarak bu ilaçları kullandıkları anlaşılmaktadır. Bu sorunu önlemek için yetiştiricilerin eğitilmesi, denetimlerin artırılması ve caydırıcı cezai işlemlerin yürürlüğe sokulması fayda sağlayabileceği gibi toplum sağlığı korunacak ve ülke ekonomisine de katkıda bulunulacaktır. Following The European legislation Maximum Residue Limits are fixes for anti-infectious agents in honey and therefore the use of antibiotics is not acceptable in apiculture. It is already known that the illegal use of ?sulphonamid group antibiotics? is common in beekeeping in Turkey. The aim of this study was to investigate the sulphonamide residues within honey consumed in the Aegean region. For this purpose, total 103 honey samples were collected from 7 cites of the Aegean region considering with the production of honey. Following method development and validation, the samples were extracted with liquid-liquid phase extraction procedure and then analyzed by High Performance Liquid Chromatography (HPLC) with post-column derivatization for the selected sulphonamides (sulphonilamide, sulphadiazine, sulphatiazole, sulphamerazine, sulphamethazine, sulphametoxazole, sulphadimetoxine). The mean recoveries (%) were 62,37±8,01, 64,10±7,02, 62,57±6,83, 67,11±6,57, 66,94±7,57, 57,31±7,06, 53,99±7,88 and the limit of quantifications were 6,83, 5,36, 5,51, 6,67, 7,34, 5,02, 6,73 ng/g for sulphonilamide, sulphadiazine, sulphatiazole, sulphamerazine, sulphamethazine, sulphametoxazole, sulphadimetoxine, respectively. According to the results, sulphonamide residues were detected in 23% of the total 103 honey samples collected in Aegean Region. The residues detected were 68% sulphametazine, 12% sulphamerazine, 20% sulfametoksazole in positive honey samples. In conclusion, the presence of the sulphonamide residues was high in honey samples collected in the present study. This shows that the beekeepers in Aegean Region probably use sulphonamids commonly for prophylaxis or treatment of bacterial bee diseases. To prevent this problem, the training of beekeepers, controlling of drug use and application of punishment may be useful and therefore these may contribute to the protection of public health and the economy as well.