Dokunsal olay ilişkili yanıtlar ışığında öğrenme sürecinin irdelenmesi

Abstract

AMAÇ: Bu çalışmada basit dokunsal uyaranlar kullanılarak elektrofizyolojik yaklaşımla öğrenme ve bilişsel süreçlerin irdelenmesi hedeflenmiştir. GEREÇ ve YÖNTEMLER: 23 sağlıklı bireye (21.44±2.73 yas; 8 kadın) ait 64 kanal EEG kayıtları değerlendirilmiştir. Basit dokunsal uyaran olarak 4-D Pnömatik Stimulatör cihazı içeren düzenekle farklı iki el işaret (hedef) ve üçüncü parmaklarına (hedef olmayan) dokunsal basınç uygulanmıştır. Hedef uyaranların sayılması istenmiş, hata oranları%10 altında olan koşullardaki süpürümler elde edilmiştir. Post analizde bireysel ve grup ortalaması yanıtları 14 elektrotta (F , F , F ,C ,C ,C ,T ,T , P , P , P , P ,O ve O ) gösterilmiştir. BULGULAR: Tüm kafada yaygın olarak gözlenen, en yüksek genlikle Cz'de saptanan olaya ilişkin potansiyeller (SERP) ve basit dokunsal uyarılma potansiyelleri (SEP) saptanmıştır. Bu yanıtlarda çok erken, erken ve geç zaman pencerelerinde dalga bileşenleri analiz edilmiştir. Analize göre, çok erken yanıtlar (50-120 msn) ilk ve ikinci uygulamada değismezken, erken yanıtlar (150-250 msn) belirgin olarak küçülmüştür (her bir ölçüm için, <0.05). Geç yanıt bileşenleri (300-450 msn) ise deney sonuna kadar korunmuştur. Geç yanıt bileşenleri hedef uyaran yanıtlarında hedef olmayanlara göre anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (herbir ölçüm için, <0.001). SONUÇ: Çok erken yanıtların değişmemesi, duyusal yanıtların korunması olarak değerlendirilmiştir. Erken yanıtların belirgin azalması, bilissel süreç olarak deneye katılımın ölçütü olarak ele alınmış ve bu koşul bireylerin deney desenini öğrenmesi olarak yorumlanmıştır. Geç yanıtların korunması ise bireylerin sayma ödevlerini tüm deney boyunca koruması ve bununla ilgili dikkat bileşenlerinin öne çıkması olarak değerlendirilmiştir.

OBJECTIVE: The current study aims to investigate the cognitive processes through the scope of electrophysiological approach on the application of simple somatosensory stimuli. MATERIALand METHODS: Total of 23 subjects participated to the study (21.44±2.73 years; 8 females) for the analysis of 64 channel EEG data. Simple tactile stimuli were delivered using 4-D pneumatic stimulator, delivering a soft touch stimulus to the index (target) and middle fingers (non-target) of the subjects in two consecutive sessions. The subjects were requested to mentally count the target stimuli. The sweeps resulting from less than 10 percent error rate were accepted into the study. The individual and group event related responses were analyzed over 14 electrode (F , F , F ,C ,C ,C ,T ,T , P , P , P , P ,O andO ) sites in a post-analysis session. RESULTS: The responses (SEP and SERP) to the tactile stimuli were widely observed across the electrode sites with the the biggest amplitudes at Cz (central) electrode. Within the responses, very early, early and late time windows and their respective wave forms were analysed. The analysis revealed that very early waveforms (50- 120 msn) remained the same in two sessions, whereas, the early responses (150-250 msn) decreased significantly from the first session to the second (for each comparison, p<0.05). The late time components (300-450 msn) maintained their level throughout the experiment. The target and standard late responses were also found to differ significantly in two consecutive sessions (for each comparison, <0.001). CONCLUSION: No changes very early responses suggests the preservation of sensory responses. The significant decrease of early responses may be explained by the attendance of the subjects to the experiment, pointing their learning of the template of the experimental set-up. On the other hand, the maintaining of the late responses might be related to the task performance of the subjects, where they are demanded to keep their attention throughout the experiment.