Aydın ili kiraz üretim alanlarında kiraz sineği (Rhagoletis cerasi L.) (Diptera:Tephritidae)' nin çıkış zamanı, popülasyon takibi ve farklı tip tuzakların yakalama etkinliği

Abstract

Bu tez çalışmasında, Kiraz sineği (Rhagoletis cerasi L.)’ nin Aydın ilinde Kirazlı (Kuşadası), Başçayır (Köşk) ve Aşağı Yakacık (Nazilli)’ de kiraz bahçelerinde ortaya çıkış zamanının saptanması ve popülasyon değişimin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, farklı cezbediciler içeren tuzakların etkinlikleri belirlenmiştir. Çalışmalar 2013 ve 2014 yıllarında, üretim mevsimi boyunca herbirinde en az 50 adet Ziraat 900 kiraz çeşidi kiraz ağacı bulunan bahçelerde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma ile ilgili denemeler kurulmadan önce, 2012 yılında bir ön çalışma yapılmıştır. Bu ön çalışmada deneme kurulacak bahçelerde sadece popülasyon çıkışı izlenmiş ve denemeler için zararlının bahçelerdeki varlığı saptanmıştır. Asıl çalışmalar 2013 ve 2014 yıllarında kiraz üretim sezonu boyunca tuzaklar kullanılarak popülasyon çıkış tarihi ve popülasyon değişimi için tuzak sayımları yapılmış ve çeşitli tip kitlesel tuzaklar birbirleriyle kıyaslanmıştır. Buna göre tuzaklarda ilk erginler genelde mayıs ayı ortasına doğru, meyveye ben düşme ve meyve saman sarısı renkte iken görülmektedir. Çalışmalarda kullanılan Rebel + amonyum asetat tuzu içeren ruhsatlı tuzaklarda toplam 57 Kiraz sineği yakalanırken, tarafımızca hazırlanan amonyum asetat+ sarı renk şişe tipi tuzaklarda 82 adet Kiraz sineği yakalanmış ve bu tuzaklar daha etkili bulunmuştur. Ayrıca amonyum asetat+ sarı renk şişe tipi tuzağın çevresel faktörlerden ve iklimsel koşullardan, Rebel tipi tuzağa göre daha az etkilendiği gözlemlenmiştir. Çalışmanın yapıldığı köyler arasında popülasyon süresi, popülasyon düzeyi bakımından farklılıklar görülmüş ve iklim ve mevsimsel değişikliklerin bunun bir nedeni olduğu düşünülmüştür. Öte yandan Kitlesel Tuzaklama yönteminin denemelerde gerçekleştirilen tuzaklama çalışmalarının zararlı ile mücadelede önemli bir potansiyeli olduğu ortaya konulmuştur. Tuzaklamanın üretici tarafından pratikte kolaylıkla uygulanabildiği ve Kitlesel Tuzaklama ile Kiraz sineği mücadelesinin başarı potansiyelinin yüksek olduğu tespit edilmiştir.

It was aimed in this study that emergence time and population fluctuations of Cherry fruit fly (Rhagoletis cerasi L.) in Kirazlı (Kuşadası), Başçayır (Köşk), and Aşağı Yakacık (Nazilli) in Aydın province. Additionally, efficacy of the different attractants in traps was studied. Studies were conducted in the years 2013 and 2014 through vegetation period in the orchards which have at least 50 Ziraat 900 variety of cherry trees in each. A preliminary study was conducted in 2012 prior to the study. It was observed that the emergence of the pest population and occurence of the cherry fruit fly in the orchards. Population emergence time and population fluctuations were determined by means of the traps in the years of 2013 and 2014, and efficacy of different type of traps was compared each other. As a result, it was found out that the first adults were catched on the traps generally in May when the colour change begin on the cherry fruit when it was yellow in colour. Total number of the fly on the traps was 57 and 82 flies on Rebel+ ammonium acetate in 5 % and ammonium acetate in 5 % + yellow colour, respectively. It can be suggested that the traps with ammonium acetate in 5 % + yellow colour was more effective. In addition, the traps with ammonium acetate in 5 % + yellow colour were more durable against to harsh environmental conditions and climatic changes comparing to Rebel+ammonium acetate trap. It was observed that the population duration and population levels were different from one to another orchards where the study was conducted as a result of different environmental conditions such as climatic and seasonal differencies. However, trap experiments revealed that mass trapping could help to control the pest population. Mass trapping technique could be applied by growers easily, and it can be suggested the technique could have a remarkable potent in the pest control.