Öğretmenlerin kontrol odağı ile iş doyumu arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada İzmir ili Tire ilçesi merkezinde bulunan resmi okullarda görev yapan öğretmenlerin kontrol odağı ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kontrol Odağı ve İş Doyumu kavramları araştırmanın temel değişkenleridir. Bunun yanında farklı sosyo- demografik değişkenlerinde bu temel değişkenlerle ilişkili oldukları varsayılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini; 2014-2015 eğitim-öğretim yılında İzmir ili Tire ilçe merkezindeki resmi okullarda görev yapan 825 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada çalışma evreninin tamamına ulaşılmıştır. İlçe merkezinde bulunan bütün resmi kurumlara dağıtılan 825 ölçeğin 617‟si (%74.78) geri dönmüştür. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Çok Boyutlu Kontrol Odağı Ölçeği ve Minnesota İş Doyum Ölçeği Kullanılmıştır. Öğretmenlerin farklı demografik özelliklerine göre kontrol odaklılığı ile iş doyumu düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığı ilişkisiz t testi ve varyans analizi ile test edilmiş ve ortaya çıkan bu farklılığın nereden kaynaklandığını belirlemek amacıyla Scheffe testi yapılmıştır. Öğretmenlerin kontrol odağı ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Momentler Çarpım Korelasyon tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğretmenlerin iç kontrol odaklılık algı düzeylerinin, başkalarına dayalı ve şans ve kadere dayalı kontrol odaklılık algı düzeylerinden; içsel doyum düzeylerinin dışsal doyum düzeylerinden görece yüksek olduğu görülmüştür. Bekar öğretmenlerin şans ve kadere dayalı kontrol odaklılık algılarının, evlilerden; yaşı büyük olan öğretmenlerin başkalarına dayalı ve şans ve kadere dayalı kontrol odaklılık algılarının, yaşı küçük olanlardan anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin kontrol odağı ile iş doyumu arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu ve en yüksek ilişkinin de iç kontrol odaklılık algı düzeyi ile içsel doyum düzeyi arasında olduğu görülmüştür.

The aim of this research is to revealthe relation between locus of control and job satisfaction of the teachers who work in central state schools in Tire district of Izmir. The study group of the study is 825 teachers who work in the 2014-2015 academic year, in public schools in Tire district of Izmir. For the collection of information in the research; Personal Information Form, Multidimensional Locus of Control Scale and Minnesota Job Satisfaction Scale were used. With t test, it was analyzed that locus of control and job satisfaction levels are subject to change according to teacher's gender, marital status, spouse employment status, graduate employment status, branch, the total number of lessons, the field change status, participation status to in-service training courses and factors that influence career choices. Teachers' level of locus of control and job satisfaction are searched according to their age, service year, the school they graduated, with variation test and in order to determine the source of difference, Scheffe test is applied. To determine the relation between teacher's locus of control and job satisfaction levels, Multiple Correlation technique is used. As a result of the study, teachers' level of perception of internal control focus is found to be relatively higher than the level of perception which is based on others, luck and fate; it is also found that their internal satisfaction level is higher than extrinsic satisfaction level. Additionally, when their levels of school level increase, teachers' control-focused perception levels decrease, also their levels of perception which is based on others, luck and fate increase. Internal, external and overall satisfaction levels of teachers who change branches in different areas of their fields are significantly lower than teachers who do not change their branches. It is observed that there are significant relations between locus of control and job satisfaction and it is observed that the highest relation is between the perception of internal control focus and internal satisfaction level.