Toplumsal düzen problemi ekseninde Anthony Gıddens'ın yapılaşma teorisi

Abstract

‘İnsan, niçin başkalarıyla düzenli bir toplumsal hayatı sürdürür?’, ‘Niçin insanlar her yerde birbirleriyle gündelik ilişkiler içinde yaşarlar?’, ‘İnsanlar arasındaki bağlılık ve ilişki zorunlu mu yoksa iradi midir?’ ‘Toplumu bir arada tutan nedir?’, ‘Toplumsal bütünleşmeyi ne açıklar’ ya da ‘Toplum nasıl mümkün olur?’ vb. sorular sosyal bilim literatüründe sıkça ifade edilmiştir. Söz konusu soruların kaynağında, özelde sosyal bilimlerin genelde bilimin merkezi problemlerinden biri olan düzen problemi yatmaktadır. Antik Yunan dünyasından günümüze kadar birçok düşünür tarafından ele alınan toplumsal düzen problemi, çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Problem, insan doğasından, kişiler arası mikro-sosyal ilişkilere, toplumsal grupların yapısından ulusal ve uluslararası ilişkilere kadar birçok boyutu içinde barındırmaktadır. Sosyal bilimliteratüründe farklı bağlam ve güzergâhlarda ele alınan problem, Anthony Giddens tarafından yapılaşma teorisi ekseninde analiz edilmiştir. Giddens ontolojik muhakemelere öncelik tanıyarak sosyal teoriye sirayet etmiş düalizmleri aşmak isteyen bir düşünürdür. Giddens’ın toplumsal düzen problemi analizi de daha ziyade bu düzlemde karakterize olur. Giddens toplumsal düzen problemini ne bireyin topluma bağlanması, ne ahlaki bir konsensüs ne de bir denetim/kontrol meselesi olarak görür. Giddens için toplumsal düzen problemi, çeşitli alt-sistemlere sahip bir bütünlük olan sosyal sistemlerin zamanı ve mekânı nasıl birbirine bağladığı meselesidir. Başka deyişle toplumsal düzen problemi farklı unsurların, farklı yer ve zamanları birbirine bağlayarak nasıl bütünlüklü bir karakter kazandığı problemidir. Giddens’ın toplumsal düzen problemine yönelik bu yaklaşım tarzı, sosyal teori literatüründe ayırt edici bir konuma sahiptir. Bu doğrultuda çalışma iki eksenden oluşmaktadır. İlk eksen toplumsal düzen probleminin entellektüel arka planını eleştirel bir okumayla ortaya koyma amacıyla oluşturmuştur. Çalışmanın bir diğer eksenini ise Anthony Giddens’ın yapılaşma teorisi bağlamında, toplumsal düzen problemini ele alış tarzı oluşturur. Bu doğrultuda çalışmanın amacı toplumsal düzen probleminin sosyal teori literatüründe kavranış şeklini eleştirel bir okumayla ortaya koyarak problemin önemine işaret etmek ve Anthony Giddens’ın toplumsal düzen anlayışının sosyal teori geleneğindeki stratejik konumunu gösterebilmektir.

‘Why people to continue orderly social life with other people?’, ‘Why people everywhere to live in relationship with each other everyday?’, ‘Is commitment and relationship between people compulsory or voluntary?’, ‘What keep together society?’, ‘What explains the social integration?’, ‘How is society possible?’ This questions are most frequently expressed in the literature of social science. This questions lies at the source of the problem of order which is one of the central problems of science in general and social science in particular. By so many thinkers since ancient Greek World discussed the problem of social order, has a multilayer structure. The problem is, human nature, interpersonal relations, social groups, micro-social structure from many national and international relations in dimensions. The problem which addressed in different contexts and routes in the literature of social sciences analyzed in terms of structruation by Anthony Giddens. Giddens gives priority to the ontological reasoning and has spread to social theory wants to overcome dualism. Giddens’ analysis of the problem of social order rahter is characterized in that plane. Giddens does not think of the problem of social order as a matter of connecting the individual to the community, a moral consensus and an inspection/control issue.For Giddens, the problem of social order, with various sub-systems of a whole social system is a matter of time and space that connects how. In other words the problem of social order is a problem how the different element gains to character by connecting different places and times. Giddens' style of this approach to the problem of social order has a distinctive position in the literature of social theory. Accordingly the thesis consists of two axes. The first axis was created in order to demonstrate which the problem of social order intellectual background has created a critical reading.The other axis of the thesis created a way of handling the problem of social order in the context of Anthony Giddens’s the theory of structuration.The aim of the thesis is put forward how the problem of social order is understanding in the literature of social theory with critical reading and points to the importance of the problem of social order, and also Anthony Giddens’s notion of the problem of social order demonstrate the strategic position in the tradition.