Liselerde görev yapan öğretmenlerin öğrenme ve öğretme ile ilgili görüşleri

Abstract

Öğrenme öğretme ile ilgili kavramlar öğretmen ve öğrenci rolü ve öğretme bağlamının öğrenme durumuna nasıl yayıldığını açıklayan kapsayıcı bir çerçeve sunar. Öğretmenlerin öğrenme ve öğretme ilgili görüşleri de onların farkında olarak ya da olmayarak benimsedikleri öğrenme kuramı çerçevesinde şekillenmektedir. Öğrenme ve öğretme ile ilgili yapılan araştırmalar, öğretmenlerin görüşlerini genellikle davranışçı öğrenme kuramından beslenen öğretmen /konu merkezli geleneksel yaklaşım ile yapılandırmacı öğrenme kuramından beslenen öğrenen-merkezli yaklaşım olmak üzere iki boyutta ele almaktadırlar. Bir eğitim programını başarılı bir şekilde uygulamanın önündeki engellerden bir tanesi, öğretmenlerin öğrenme ve öğretme ile ilgili sahip oldukları görüşlerdir. Değişen öğretim programlarında temel alınan yapılandırmacı, öğrenen-merkezli anlayışının uygulamaya nasıl yansıtıldığı ve bu yansımaların öğrenme sürecini nasıl şekillendirdiği konusunda fikir vermesi açısından, öğretmenlerin var olan görüşlerinin incelenmesi önemli görülmektedir. Öğretmenlerin öğrenme ve öğretme ile ilgili görüşleri, onların uygulamada nasıl birer öğretmen olduklarının yanı sıra, öğrencilerinin benimsedikleri öğrenme yaklaşımlarının da belirleyicisi olabilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, liselerde görev yapan öğretmenlerin öğrenme ve öğretmeyi nasıl kavramsallaştırdıklarını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırma, yorumlayıcı temel nitel araştırma olarak desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Denizli merkezde yer alan ve biri genel diğeri Anadolu Lisesi olmak üzere iki okulda görev yapan toplam on yedi öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan ve öğretmenlerin öğrenme ve öğretme ile ilgili görüşlerine yönelik soruların bulunduğu yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler sürekli karşılaştırmalı analiz tekniği kullanılarak derinlemesine incelenmiştir. Analizler sonucunda öğretmenlerin görüşleri öğrenme, öğretme, öğrenmeyi etkileyen faktörler olmak üzere üç kategori altında incelenmiştir. Bu kategorilerin toplandığı çekirdek kategori ise "öğretmen/konu merkezli yaklaşım" olarak belirlenmiştir. Buna göre öğretmenlerin hepsinin, öğrenme ve öğretme kavramları ile ilgili oldukça geleneksel, öğretmen merkezli bir yaklaşıma sahip olduğu ortaya çıkmıştır. İki okulda görev yapan öğretmenler arasında, görüşler açısından bir farklılık bulunmasa da öğrencileri ve okullarına ilişkin bakış açılarında bir farklılık söz konusudur. Çalışmanın sonuçları, öğretmenlerin görüşlerinin, ortaöğretim programlarında gerçekleştirilen yapılandırmacı, öğrenen-merkezli yaklaşım doğrultusundaki düzenlemelerle uyum sergilemediği yönündedir. Ayrıca üniversite giriş sınavının öğretmenlerin öğrenme-öğretme kararlarını bütünüyle etkilediği söylenebilir.

Learning conceptions include the overarching framework that explains how the role of teacher, student, and teaching context permeate the learning situation. The views of teachers on learning and teaching are shaped in terms of the learning theories they consciously or unconsciously adopted. The body of literature choose to handle that teachers have either teacher/content centered approaches based on behaviorism or learner-centered approaches based on constructivism. One of the handicaps in implementing a curriculum succesfully is the views of teachers on learning and teachers. In order to understand how constructivist, learner-centered approaches are reflected in practice and how it affects the learning process, it seems important to know the existing views of the teachers. Moreover, teachers' views can determine what kind of teacher they are in classrooms and also the learning approaches of their students. The main purpose of this study is to examine how high school teachers conceptualize the terms of learning and teaching. The study was designed as basic interprative qualitative research. Participants were seventeen high school teachers working two different public high schools in Denizli. Semi-structured interview form was prepared and the interviews were analyzed according to the constant comparative method. As to the results, a core category labeled "teacher/content-centered approach" and three sub-categories labeled "learning", "teaching" and "factors affecting learning" were found. There were no differences in terms of schools however teachers' views about their school and students differentiated. Moreover, the central university entrance exam has a dominant role on determining the learning-teaching decisions of teachers.