Poa bulbosa L., Bromus tectorum L., Potentilla recta L., Carduus nutans L., Rumex acetosella L. ve Hypericum perforatum L. türlerinin istila başarısını etkileyen bazı faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Ülkemizde ve dünyada istilacı bitkilerin önemli ölçüde tarımda ürün kayıplarına neden olduğu bilinmektedir. İstilacı bitkilerin neden olduğu verim kaybı ve onlarla mücadele etmek için kullanılan bitki koruma ürünleri kaynaklı ekonomik kayıplar çok ciddi boyutlardadır. İstilacı bitkilerin ekonomi ve ekosistemler üzerine olumsuz etkileri nedeniyle bu bitkiler üzerine çok sayıda çalışma yapılmaktadır. Bu araştırmalar çoğunlukla yabancı otların istila potansiyellerinin belirlenmesi, istila başarılarının altında yatan mekanizmaların ve alternatif kontrol yöntemlerinin belirlenmesi üzerine yoğunlaşmıştır. Bu süreçlerin anlaşılması bazı bitkilerin istila kapasitelerinin önceden tahmin edilmesine ve onlara karşı tarım alanlarında ve meralarda daha etkili kontrol stratejilerinin geliştirilmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle bu çalışmada anavatanı ülkemiz olan 6 istilacı bitki türünün (Poa bulbosa, Bromus tectorum, Potentilla recta, Carduus nutans, Rumex acetosella ve Hypericum perforatum) çok yıllık otlaklardaki istila başarıları ve fenotipik varyasyonları Türkiye de çalışılmış, elde edilen bulgular bu türlerin egzotik olduğu Montana'dan (USA) elde edilen başka bir çalışmanın bulgularıyla karşılaştırılmıştır. Sonuçlarımız her türün birbirinden bağımsız istila başarısına sahip olduklarını göstermiştir. Başarılı istilacılardan B. tectorum Montana'da daha fazla biyomas ve tohum üretirken, H. perforatum ve P. recta anavatanı olan Türkiye'de daha yüksek gelişim göstermiştir. Carduus nutans her iki ülkede benzer bolluk gösterse de Montana'da daha yüksek biyomas ve daha fazla canlı tohum ürettiği tespit edilmiştir. Poa bulbosa iki ülkede biyomas da herhangi bir farklılık göstermese de Montana'da daha fazla tohum ürettiği, Rumex acetocella'nın ise istila başarısında iki bölge de herhangi bir farklılık göstermediği saptanmıştır.

In the world and in our country, invasive plants are known to cause significant loss of products in agriculture. The yield loses caused by invasive plants as well as the plant protection products used to control those lead to very serious economic losses. Because of their negative impacts on economy and ecosystems, many studies have been conducted on invasive plants. These studies are mostly concentrated on to determine the invasive potential of those species, the mechanisms underlying invasion success and the development of alternative pest control methods. Determining the differences in phenotypic traits between populations may help to understand why some weeds reach higher abundance in certain regions. Understanding these processes will facilitate the estimation of the invasion capacity of the plants and will help to develop more effective control strategies in agricultural areas. For this reason, in this study fenotipic variation and invasive sucsess of 6 invasive species (Poa bulbosa, Bromus tectorum, Potentilla recta, Carduus nutans, Rumex acetosella ve Hypericum perforatum) native to Turkey has been studied in perennial grasslands of Turkey. Resuls obatined from this study have been compared another studies conducted on those species in Montana (USA). Our results showed that each species, independent of invasive success, had different results. Of the successfully invasive species, B. tectorum grew larger and produced more seeds in Montana, while H. perforatum and P. recta grew larger in Turkey. Conversely, C. nutans, a species that may have a similar abundance in both ranges, grew larger and produced more viable seeds in Montana. P. bulbosa showed no difference in shoot biomass but produced more seeds in Montana, and R. acetosella showed no overall differences.