Civanperçemi (Achillea asplenifolia ve Achillea collina) popülasyonlarının verim ve bazı kalite özellikleri üzerine farklı kültürel uygulamaların etkisi

Abstract

Bu çalışma Achillea türlerinin verim ve bazı kalite özellikleri üzerine farklı kültürel uygulamaların etkisini belirlemek amacıyla 2013-2014 yıllarında, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği deneme tarlasında yürütülmüştür. Deneme materyalini Bulgaristan orijinli Achillea türü olan A. asplenifolia ve A. collina alt türleri oluşturmuştur. Tarla Denemeleri üç faktörlü tesadüf blokları deneme desenine göre yürütülmüştür. Denemede ana parsellere azot dozları (0, 5, 10, 15 kg/da), alt parsellere Achillea türleri (Achillea asplenifolia ve Achillea collina), alt alt parsellere hasat zamanları (çiçeklenme başlangıcı, tam çiçeklenme ve çiçeklenme sonu) gelecek şekilde düzenlenmiştir. Çalışma üç temel başlık altında toplanarak, Achillea türlerinin morfolojik özellikleri (çiçeklenme gün sayısı (gün), bitki boyu (cm), çiçek çapı (mm), gövde çapı (mm) ve çiçekli dal sayısı (adet)), agronomik özellikleri (yeşil herba verimi (kg/da), drog herba verimi (kg/da) ve drog çiçek verimi (kg/da)) ve teknolojik özellikleri (uçucu yağ oranı (%) ve uçucu yağ verimi (L/da)) incelenerek uygun azot dozları ve hasat zamanları belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca tür içi farlılıklarının ortaya konulabilmesi için türler karakterize edilmiştir. Çalışmada drog herba verimlerinin ilk yıl 84.60-309.71 kg/da, ikinci yıl 179.10-1163.05 kg/da, drog çiçek verimlerinin ilk yıl 36.94-472.80 kg/da, ikinci yıl 16.41-568.81 kg/da, ve uçucu yağ oranlarının ilk yıl %0.07-0.40, ikinci yıl %0.13-0.51 arasında değiştiği belirlenmiştir. Karakterize edilen populasyonlara ait tek bitkilerde bitki boyu ve verim değerlerinin ilk yıla göre ikinci yıl artış gösterdiği saptanmıştır. Araştırmada belirtilen tüm özellikler açısından hem popülasyon içi hem de popülasyonlar arasında geniş bir varyasyonun olduğu tespit edilmiştir.

This study was conducted in 2013-2014 in order to determine the effect of different cultural practices on the yield and some quality features on the field of Research and Field Applcation of Faculty of Agriculture, Adnan Menderes University. Experiment materials which originate from Bulgaria were A. millefolium var. asplenifolia and A. millefolium var. collina sub-species that belongs to Achillea species. A-three-factorial random block design was used in this study. The main parcel consisted of nitrogen doses (0, 5, 10, 15 kg/da), sub-parcels were plant species and sub-sub parcels were harvest times (onset of flowering, full bloom and end of flowering). Study was gathered under three main headings, morphological features (number of days to flowering (days), plant height (cm), flower diameter (mm), stem diameter (mm) and the number of flowering branches (quantity)), agronomic features (fresh herb yield (kg/da), drug herb yield (kg/da) and drug flowers yield (kg/da)), technological features (essential oil content (%) and essential oil yield (L/da)) to determine the appropriate doses of nitrogen and harvest times. Also species differences were characterized in order to determine intraspecific differences. They were determined in this study that drug herb yield of first year was 84.60-309.71 kg/da, the second year 179.10-1163.05 kg/da, drug flowers yield of the first year was 36.94-472.80 kg/da, the second year was 16.41-568.81 kg/da and essential oil content of the first year was 0.07-0.40%, the second year was 0.13-0.51%. It was determined that plant height and yield values of single plants which were belonged characterized populations were increased in the second year compared to that of the first year. In this study all features those indicated were determined that there was wide variation in both within the population and between populations.