Bazı bitkisel ekstraktların Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera:Gelechiidae)'nın farklı biyolojik dönemlerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada Laurus nobilis L. (Defne) ve Rosmarinus officinalis L. (Biberiye) bitkilerinin ethanol ve hegzan ekstraktlarının 1- 30 mg/ml arasında hazırlanmış maksimum 14 farklı konsantrasyonlarının Tuta absoluta (Meyrick)' nın yumurta bırakmayı engelleyici, yumurta açılmasına ve çıkan larvalara ergin döneme kadar toksik etkisi, üçüncü dönem larva ve pupalara toksik etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmalar 25±1 0C sıcaklık % 65±5 orantılı nem ve 16: 8 aydınlık: karanlık aydınlatmalı iklim odalarında yürütülmüştür. Ekstraktlar istenilen konsantrasyonlara ayarlandıktan sonra T. absoluta için besin olarak hazırlanan domates yaprakçığı 3 sn süreyle bu ekstrakta daldırılarak uygulamalar yapılmıştır. Sonuç olarak, hem L. nobilis ve hem de R. officinalis ekstraktlarının T. absoluta ` nın yumurta bırakmasını engelleyici etkileri saptanmış, bu etkilerin oldukça yüksek olduğu ve % 100' e varan düzeylere ulaşabildiği gözlenmiştir. Denemelerde yumurta döneminde yapılan uygulamanın yumurtadan ergine kadar geçen süredeki toksik etkileri ve bunun yanı sıra larva ve pupa döneminde yapılan uygulamalardaki toksik etkiler incelendiğinde, hem L. nobilis ve hem de R. officinalis hexan ekstraktlarının oldukça başarılı sonuçlar verdiği gözlenmiştir. Gerek yumurta ve gerekse larva dönemindeki uygulamalarda, konsantrasyon yükseldikçe ölüm oranları da % 100' e ulaşmıştır.

This study aimed to determine the effects of ethanol and hexane extracts of Laurus nobilis L. and Rosmarinus officinalis L. (1-30 mg/ml) on Tuta absoluta (Meyrick) in terms of deterrent effects to egg laying, toxic effects to laid eggs from egg hatching to adult stage, and toxic effects to the third stage of larvae and pupae until adult stage. Experiments were conducted under laboratory conditions of 25±10C, relative humidity 65±5 % and 16:8 hours light:dark. Applications were made to tomato leaflets, prepared as food for T. absoluta, by dipping for 3 seconds in to extracts. As a result, it was observed that both L. nobilis and R. officinalis extracts exhibited strong deterrent effects, up to 100 % to egg laying by T. absoluta females. In addition, the hexane extracts of L. nobilis and R. officinalis were quite toxic to eggs from egg stage to adult, and highly toxic also to larvae and pupae when applied in these stages. Increased concentration showed high mortality up to 100 % in egg and larval stages.