Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu ile hiperkalsiüri ilişkisi

Abstract

Hiperkalsiüri ile idrar yolu enfeksiyonu (İYE) ilişkisi az sayıda araştırmada bildirilmiş olup bu çalışmalarda hiperkalsiürinin mikrokristaller oluşturarak üroepitele hasar verdiği, konak savunmasını zayıflattığı, oluşan kalsiyum kristallerinin bakteriler için bir sığınak oluşturduğu ve böylelikle hiperkalsiürinin idrar yolu enfeksiyonuna zemin hazırladığı belirtilmiştir. Hiperkalsiürinin tedavi edilmesi ile idrar yolu enfeksiyonu sıklığının azaldığı gösterilmiştir. Bu çalışmada, idrar yolu enfeksiyonu olan çocuklarda, sağaltım öncesi ve sonrasında, enfeksiyondan 6 ay sonra remisyon döneminde idrarda kalsiyum atılımının (UCa/kr), buna etki eden faktörlerin ve İYE ile hiperkalsiüri ilişkisinin araştırılması planlanmıştır. Çalışmaya idrar yolu enfeksiyonu tanısı alan yaş ortalaması 5,42 ±4,02 (0,08-14) yıl olan 68'si kız,14'ü erkek toplam 82 çocuk alınmıştır. Çalışmaya alınan hastalara hastanede yatarken ve evde takip edildiği sürede normal kalsiyum içeren diyet önerilmiştir. Çalışma grubundan İYE sağaltımı öncesi, sağaltım bittikten 3 gün sonra ve İYE'dan 6 ay sonra enfeksiyonsuz dönemde tek idrarda UCa/kr ve biriktirebilenlerde günlük idrar kalsiyum atılımı araştırılmıştır. Çalışmaya katılan kontrol grubu, ilimizde daha önce yaptığımız, idrar kalsiyum atılımının yüzdelik değerlerinin (persentil) çıkarıldığı 'Aydın ilinde çocuklarda idrar kalsiyumunun yüzdelik değerleri ve buna etki eden faktörler' adlı araştırmadan alınmıştır. Kontrol grubu bu araştırmadan çalışma grubumuza benzer yaş ortalaması, cinsiyet ve sayıda oluşan sağlıklı çocuklardan rasgele örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Çalışma grubunun sağaltım öncesi UCa/kr ortalaması sağaltım sonrası ve remisyon döneminden yüksek fakat istatistiksel olarak anlamsız, sağlıklı kontrol grubundan anlamlı yüksek saptanmıştır. Sağaltım sonrası ve remisyon dönemi UCa/kr ortalamaları birbirine benzer olup her iki dönemde de ortalama sağlıklı kontrol grubundan yüksek ancak istatistiksel anlamsız bulunmuştur. Olguların UCa/kr değerleri kontrol grubunun alındığı çalışmadan elde edilen UCa/kr'nin yaşa uygun yüzdelik dilimlerine göre yorumlanmış, gruplar arası yaşa göre yüzdelik dilim dağılımları benzer bulunmuştur. UCa/kr 0,21 üzeri veya yaşa uygun UCa/kr 90p üzeri HK kabul edilmiş, çalışma grubunda sağaltım öncesi hiperkalsiüri oranı sağaltım sonrası ve remisyon döneminden istatistiksel olarak anlamsız yüksek, kontrol grubundan belirgin yüksek ancak istatistiksel olarak anlamsız saptanmıştır. Sağaltım sonrası ve remisyon döneminde de HK oranı kontrol grubundan yüksek ancak bu fark istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. UCa/kr ile yaş arasında zayıf negatif bağıntı saptanmış, cinsiyet, eşlik eden hastalık, sürekli kullanılan ilaç, soygeçmişde akrabalık, üriner sistem taş öyküsü varlığı, boy ve ağırlık değerleri, akut faz reaktanları, idrar bulguları, idrar kültüründe üreyen etken, İYE'nun lokalizasyonu, görüntüleme yöntemlerinde bulgu varlığı ile UCa/kr değeri arasında ilişki saptanmamıştır. Huzursuzluk yakınması olanların bu yakınması olamayanlara göre UCa/kr ortalaması anlamlı yüksek bulunmuştur. İYE yineleme oranı kızlarda daha fazla, yineleyen İYE'u olanlarda DMSA bulgusu anlamlı fazla bulunmuştur. Sonuç olarak İYE geçiren çocukların idrarda kalsiyum atılımı sağlıklı çocuklara göre yüksek saptanmıştır. HK görülme oranı İYE geçiren çocuklarda sağlıklı çocuklara göre yüksek saptanmış ancak bu fark istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. Yineleyen İYE'da bu çalışmada da böbrek hasarı oranın yüksek saptanması nedeniyle, İYE geçiren çocukların idrarda kalsiyum atılımı yönünden değerlendirilmesinin uygun olacağı düşünülmüştür.

The aim of this study was to investigate the effects of urinary tract infection (UTI) on urinary calcium excretion. Total 82 children (mean age 5,42±4,02) with UTI were enrolled to the study. The control group consisted of 82 children (mean age 5,41± 4,09 years). They were selected randomly from our previous study which had performed to investigate the percentile range of urinary calcium excretion in children of our region. Urinary calcium excretion was studied in children with UTI before treatment, three days after treatment and six months after UTI when children were on remission. Urine calcium/creatinine ratio (Uca/cr) and daily calcium excretion rates were studied. Uca/cr ratios were also evaluated as percentile rates. The effects of location of the infection, age, complaints, family history of urolithiasis, type of microorganizms, radiological findings and the medications on urinary calcium excretion were also investigated. No statisticaly significant difference was found between the pretreatment (0,13±0,14) and posttreatment (0,12±0,15) and remission (0,12±0,15) Uca/cr and also daily urinary calcium excretion (pretreatment :1,69±1,02mg/kg/d, posttreatment:1,77±1,70 mg/kg/d, remission: 2,27±1,44). However, the difference in Uca/cr before treatment was higher than control group (p=0,004), the difference between the Uca/cr percentiles was not significant. No statisticaly significant relationship was found between the pretreatment Uca/cr and location of infection, family history, radiological findings and medications. There was a poor to moderate correlation between the age and pretreatment Uca/cr values (r=-0,32). In conclusion, there was not a significant relation between hypercalciuria and urinary tract infection.