Aydın doğumevinde doğum yapmış olan kadınların doğum öncesi bakımları ve gebelikleri süresindeki tutum ve davranışlarının incelenmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Doğum öncesi bakım (DÖB), anne ve fetusun tüm gebelik boyunca düzenli aralıklarla, gerekli muayene ve önerilerde bulunarak, eğitimli bir sağlık çalışanı tarafından izlenmesidir Gebeliğin hem anne hem de bebek için sağlıklı devam etmesi, gebeliğin başlangıcından sonuna kadar tıbbi kontrolleri gerektirir. Araştırmanın amacı Aydın Doğumevi'nde doğum yapmış kadınların doğum öncesi bakımlarını, doğum öncesi bakım alma üzerine etkili faktörleri ve gebelik sürecindeki tutum ve davranışlarını incelenmektir. Yöntem: Araştırmaya Aydın Doğum Evinde 2007 yılı Mart ve Temmuz ayları arasında doğum yapan, çalışmaya katılmaya gönüllü ardışık 150 kadın dahil edildi. Katılımcılara çalışma açıklandıktan ve sözlü onamları alındıktan sonra yüz yüze görüşme yöntemi ile anket formu uygulandı. Anket formu katılımcıların sosyodemografik ve obstetrik özelliklerini, DÖB alma durumunu ve DÖB ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik toplam 67 sorudan oluşuyordu. İstatistiksel değerlendirmede tanımlayıcı istatistikler, ki kare testi ve Pearson korelasyon testi kullanıldı. p<0,05 değerleri anlamlı kabul edildi. Bulgular: Yaş ortalaması 22,6±2,9 olan katılımcıların %61,3'ü ilköğretim mezunu idi, % 58'i ev hanımıydı ve %99'unun sosyal güvencesi bulunmaktaydı. Önceki gebelikte en sık karşılaşılan sağlık sorunu olarak kanama (%14), en son gebeliklerinde en sık karşılaşılan sağlık sorunu olarak %12,7 oranıyla idrar yolu enfeksiyonu bildirilmişti. Kadınların %4,7'si gebeyken sigara kullandığını belirtti. Katılımcılarımızın bir önceki gebeliklerinde en az bir kez DÖB alma oranı %72,1 iken, son gebeliklerinde bu oran %96 olarak saptanmıştır, ancak bu artış anlamlı değildir (p= 0,484). DÖB almayanların %83,3'ü DÖB almama gerekçesi olarak maddi olanaksızlığı göstermiştir. Kadınların %84,7'si DÖB hizmetini birinci basamak sağlık kuruluşlarından ve %81,2'si doktordan almıştı. Katılımcıların %21,3'ünün son doğumlarını sezaryen doğum şeklinde yaptığı, üniversite mezunlarının ve yeşil kart dışı sosyal güvencesi olanların sezaryen olma oranlarının anlamlı şekilde yüksek olduğu saptanmıştır (p=0,001). Yeşil kartlılarda DÖB alma ve yeterli DÖB alma oranları diğer sosyal güvence sahiplerine kıyasla daha düşüktü ancak bu düşüklük anlamlı değildi (sırasıyla p= 0,772 ve p=0,069). Lise ve üstü eğitimlilerde yeterli DÖB alma oranı ilkokul ve altı eğitimlilerden anlamlı olarak daha yüksekti (p= 0,042). Ev hanımlarının yeterli DÖB alma oranları diğer meslek gruplarındaki kadınlara kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha düşüktü (p=0,001). Yaş, yaşayan çocuk sayısı, gebelik sayısı ve düşük sayısı ile yeterli DÖB alma arasında korelasyon saptanmazken; küretaj ve ölen çocuk sayısı ile yeterli DÖB alma arasında zayıf negatif korelasyon vardı (sırasıyla r= -0,173, p=0,034 ve r= -0186, p=0,023). Sonuç: Aydın merkezde doğum öncesi bakım hizmetlerinin beklenen düzeyde olduğu sonucuna varılmakla birlikte, eğitim ve sosyokültürel düzeyi düşük, sosyal güvencesi olmayan kadınlara da 'yeterli ' ve 'nitelikli ' DÖB hizmetlerini ulaştırabilmek hedeflenmeli ve buna yönelik planlamalar yapılmalıdır.

Aim and Introduction: Prenatal care means the follow up procedure of mother and the fetus done by a trained health care proffessional with regular intervals with necassary examinations and recommendations. In order to provide healthy continuance of conception for both mother and the baby medical controls should be done from conception till birth. The aim of the study is evaluation of the prenatal care usage of mothers that gave birth at the Ministry of Health, Aydın Maternity Hospital, the factors related to prenatal care usage and their behaviours and attitudes in this period. Material and Method: In this study, 150 mothers giving birth in Aydın Maternity Hospital between March 2007 and July 2007 and willing to take part were included consecutively. The questionnaire was administared to participants by face to face interviewing method after giving information about our study and taking a verbal concent. The questionnaire was composed of of 67 questions regarding the sociodemographic and obstetric features, prenatal care usage and their knowledge, attitude and behaviours related to prenatal care. Descriptive statistics, chi-square and Pearson correlation tests were used for statistical analysis. p<0,05 was accepted as statistically significant. Results: The mean age of participants was 22,6±2,9. 61,3% were primary school graduates 58% were housewives and 99% had social insurance. The most commonly encountered problem in previous pregnancy was bleeding with a percantage of 14%, and most commonly encountered problem in their last pregnancy was urinary tract infection with a percantage of 12,7%. 4,7% stated usage of tobacco during their pregnancy. The percantage of participants who had taken prenatal care at least once during their previous pregnancy was 72,1% and in their last pregnancy the percantage was 96%. The difference was not statistically significant (p= 0,484). 83,3% of mothers who had not taken prenatal care accused economic difficulties for not taking prenatal care. 84,7% of women took prenatal care in primary care centers and 81,2% had gone to a physician for prenatal care. Of the total 21,3% had caesarean sectio in their last delivery and university graduates had higher rates of caesarean sectio than others (p=0,001). The rate of adequate prenatal care was significantly higher in the group of mothers who were high school graduates than primary school graduates or illiterate (p= 0,042). Rate of adequate preantal care usage was significantly lower in housewives compared to other professions (p=0,001). There was a weak correlation between number of abortion and death children with adequate prenatal care (r= -0,173, p=0,034 ve r= -0186, p=0,023 respectively). Conclusion: In conclusion the rates of prenatal care in central Aydın is as expected but to supply adequate and qualified prenatal care for the group of women with low socioeconomic or educational level or no social insurance is to be aimed and planned.