Aydın ilinde yaygın olarak kullanılan siyah alaca boğaların değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, ithal boğa sperması ile elde edilen Siyah-Alaca ineklerin süt verim özellikleri ve üreme performansları değerlendirilmiştir. Veriler, Aydın ilinin 13 ilçesindeki aynı veya farklı çiftliklerde bulunan 26 boğaya ait kızlardan elde edilmiştir. Ayrıca, çevresel etmenlerin incelenen özellikler üzerine yarattığı etkilerde belirlenmiştir. Araştırmada süt verimi özellikleri olarak; laktasyon süresi, laktasyon süt verimi, 305 gün süt verimi ve kuruda kalma süresi ele alınmıştır. Döl verimi özellikleri olarak ise buzağılama aralığı, gebelik başına tohumlama sayısı, servis periyodu, gebelik süresi, ilkine tohumlama yaşı ve ilkine buzağılama yaşı incelenmiştir. En küçük kareler ortalamaları laktasyon süresi, laktasyon süt verimi, 305 günlük süt verimi ve kuruda kalma süresi için sırasıyla 347 gün, 7103 litre, 6348 litre ve 59 gün olarak bulunmuştur. Performansları incelenen Aydın ili Siyah Alaca sığır populasyonunda yapılan değerlendirme sonucunda süt verim performansı bakımından elde edilen ortalama değerlerin ülke koşullarına göre oldukça yüksek olduğu söylenebilir. Döl verimi özellikleri için en küçük kareler ortalamaları buzağılama aralığı, gebelik başına tohumlama sayısı, servis periyodu, gebelik süresi, ilkine tohumlama yaşı ve ilkine buzağılama yaşı için sırasıyla 412 gün, 1.48 adet, 101 gün, 277 gün, 577 gün (~19.2 ay) ve 854 gün (~28.5 ay) olarak bulunmuştur. Baba x İlçe interaksiyonu laktasyon ve 305 günlük süt verimi, gebelik başına tohumlama sayısı, servis periyodu, ilkine tohumlama ve ilkine buzağılama yaşı bakımından istatistiki olarak önemli (P<0.05 veya P<0.01) iken laktasyon ve kuruda kalma süresi, buzağılama aralığı ve gebelik süresi bakımından önemsizdir (P>0.05). Diğer taraftan yıl x mevsim interaksiyonu kuruda kalma süresi ve gebelik süresi dışındaki süt verim ve üreme özelliklerinin hiç biri için istatistiki olarak önemli olmamıştır. Uluslar arası değerlendirmelere göre Aydın'da yaygın olarak kullanılan 19 boğa arasından süt verimi bakımından en yüksek damızlık değere sahip olan A isimli boğadır. Ancak bu boğanın kızlarının Aydın koşullarındaki performanslarından elde edilen damızlık değerlerine göre yapılan sıralamada boğa 11. sırada yer almıştır. Uluslararası değerlendirme ile boğaların süt verimi için elde edilen damızlık değerlerine göre yapılan sıralaması ile lokal koşullarda yapılan sıralaması genotip ile çevre interaksiyonunun bir sonucu olarak birbiriyle uyum göstermemektedir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, Aydın'daki Siyah-Alaca sığır sürülerinde sürü yönetimi ile ilgili planlamaların yapılmasında kullanılabilecektir.

In this study, milk yield characteristics and reproductive performance of Holstein Friesian cows obtained from imported semen were evaluated. The effects of environmental factors on the investigated traits were also determined. In this research, the following characteristics were studied as milk yield trait; duration of lactation period, lactation milk yield, 305 day milk yield and duration of dry period. Calving interval, number of inseminations per conception, service period, gestation period, age at first insemination and age at first calving were also studied as reproductive traits. Data were collected from daughters of 26 sires at different dairy farms from 13 district of Aydin province in Turkey. Least-squares means for duration of lactation period, lactation milk yield, 305 day milk yield and duration of dry period were 347 day, 7103 litre, 6348 litre and 59 day, respectively. The cows raised in Aydin which evaluated for milk yield performance had high average milk yield results in condition of Turkey. Least-squares means for reproductive traits inluding calving interval, number of inseminations per conception, service period, gestation period, age at first inseminations and first calving, were found as 412 day, 1.48, 101 day, 277 day, 577 day (~19.2 month) and 854 day (~28.5 month), respectirely. Sire x district interaction were found significant (P<0.05 or P<0.01) for lactation and 305 day milk yield, number of inseminations per conception, service period, age at first inseminations and first calving, while not significant (P>0.05) for duration of lactation periods, duration of dry periods, calving interval and gestation length. On the other hand, year x season interaction was not significant for milk yield traits and reproductive traits except duration of dry period and gestation length. The highest breeding value for milk yield were reported from international evaluations for A bull among the 25 sires widely used in Aydin. However, the rank of this sire accordiry to breedy values of his daughter abtained in Aydın was 11. The ranking of sires for breeding values of milk yield obtained from international evaluation do not agree with local ranking as a result of genotype by environment interactions. The results obtained from this study can be used for planning of herd management in farms of Holstein cattle at Aydin province.