Fenomenolojik ontoloji temelinde Jean-Paul Sartre'ın sanat anlayışı

Abstract

Bu tezin ortaya koyup çözümlemeye çalıştığı sorun fenomenolojik ontolojiye dayanan bir sanat düşüncesinin nasıl mümkün olabileceğidir. Tezin amacı fenomenolojik ontoloji üzerine kurulabilecek sanat düşüncesinin felsefi dayanaklarını keşfetmektir. Dört bölümden oluşmuş olan bu tezin ilk bölümünde “fenomenolojik ontoloji”nin ne demek olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Fenomenolojik ontolojinin kurucusunun Jean-Paul Sartre olması nedeniyle bu tez zorunlu olarak Sartre’ın düşünceleri üzerine yoğunlaşmıştır. Sartre’ın felsefe ve sanat arasında fenomenolojik ontolojiden yola çıkarak kurmaya çalıştığı geçit, fenomenolojiye özgü olan betimleyici bir yöntemle yürütüldü ve tanıtıldı. Fenomenolojinin yanında varoluşçuluk da Sartre’ın felsefesinin tanımlayıcı bir dayanağıdır. Bu nedenle tezin ikinci bölümünde Sartre’ın fenomenolojik ontoloji üzerine kurduğu hümanist ateist varoluşçuluk hakkında detaylı bir açıklama yapılmıştır. Tezin üçüncü bölümünde fenomenolojik ontoloji ve hümanist ateist varoluşçuluğa dayanan, Sartre tarafından öne sürülen yeni bir sanat anlayışı, başka bir deyişle bağlı ya da sorumlu sanat açıklanmıştır. Tezin son bölümünü oluşturan dördüncü bölümde bu yeni sanat anlayışının ürünü olan sanat yapıtlarından Sartre’ın Bulantı romanı ve Özgürlük Yolları roman dizisinin ilk üç cildi incelenmiştir.

The main question that was tried to be presented and analyzed throughout this thesis is “how can a conception of art grounded on phenomenological ontology and humanist atheistic existentialism be possible?” The objective of the thesis was to explore philosophical basis for the idea of art that could be based on phenomenological ontology. The thesis consisted of four chapters. In chapter one the meaning of phenomenological ontology was tried to be revealed. This work concentrated necessarily on the philosophy of Jean-Paul Sartre, because the founder of phenomenological ontology is Sartre. The passage attempted to be established between philosophy and art by Sartre starting from the point of phenomenological ontology was conducted and introduced by descriptive method. One of the defining characteristics of Sartre’s philosophy, beside phenomenology, is humanist atheistic existentialism. For this, in the second chapter a detailed account for humanist atheistic existentialism developed by Sartre based on phenomenological ontology was given. In the third chapter a new conception of art put forward by Sartre and grounded in phenomenological ontology and humanist atheistic existentialism, namely committed or responsible art was explained. In the fourth chapter that composed the last part of the thesis, some examples of the works of art considered as the product of this new conception of art, namely Sartre’s Nausea and the first three volumes of The Roads to Freedom were analyzed.