Okul öncesi ve ilköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı Türk Eğitim Sisteminde önemli bir yere sahip Okul öncesi ve İlköğretim Okullarının en önemli öğelerinden biri olan öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini bazı değişkenlere (cinsiyet, yaş, medeni durum, sahip olunan çocuk sayısı, mesleki kıdem, okul düzeyi) göre incelemektir.Çalışma evrenini, İzmir ili Menderes ilçesine bağlı 35 ilköğretim okulunda ve 1 okul öncesi eğitim kurumunda görev yapan 485 ilköğretim okulu öğretmeni ve 47 okul öncesi öğretmeni olmak üzere, toplamda 532 öğretmen, Gaziemir ilçesine bağlı 17 ilköğretim okulunda ve 1 okul öncesi eğitim kurumunda görev yapan 695 ilköğretim okulu öğretmeni ve 63 okul öncesi öğretmeni olmak üzere, toplamda 758 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklemi ise okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan 83 öğretmen ve ilköğretim okullarında görev yapan 484 öğretmen olmak üzere 47 okulda toplam 567 öğretmen oluşturmaktadır.Öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini belirlemek için Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen 'Maslach Tükenmişlik Envanteri (MTE) ve kişisel bilgiler içinse araştırmacı tarafından geliştirilen 'Kişisel Bilgi Formu' kullanılmıştır.Verilerin çözümlenmesi amacıyla; frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, t-testi, tek yönlü varyans analizi testi, çoklu karşılaştırma testi, One-Way Anova testi kullanılmıştır. One-Way Anova testi sonucunda anlamlı bir fark çıktığında, bu farkın nereden kaynaklandığını bulmak için varyanslar eşit ise çoklu karşılaştırma testlerinden Scheffe ve Tukey; varyanslar eşit değilse Tamhane's T2 testi yapılmıştır.Yapılan analizler sonucunda öğretmenlerin duyarsızlaşma boyutundaki tükenmişlik düzeylerinin okul düzeyi, medeni durum, mesleki kıdem değişkenlerine; kişisel başarı boyutundaki tükenmişlik düzeylerinin ise branş, yaş ve okul düzeyi değişkenlerine göre farklılık gösterdiği görülmüştür. Cinsiyet ve sahip olunan çocuk sayısı değişkenleri ile tükenmişlik düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir.

The main objective of this research is to examine the burnout levels' of the teachers who are one of the most important elements of Preschool and Primary Schools which has an important place in Turkish Education System, according to some variables (gender, age, marital status, number of children they have, seniority, school level) The working area constitutes 532 teachers in Menderes town of İzmir city, including 485 primary school teachers and 47 preschool teachers who work in educational institutions from 35 Primary Schools and 1 Preschool and 758 teachers in Gaziemir town of İzmir, including 695 primary school teachers and 63 preschool teachers who work in educational institutions from 17 Primary Schools and 1 Preschool. The sample also forms totally 567 teachers; 83 of them are working in preschools and 484 of them are working in primary schools. "Maslach Burnout Inventory (MBI)' developed by Maslach and Jackson (1981) was used for determining the burnout levels of teachers and the " Personal Information Form " developed by the researcher was used for personal information The aim of analyzing the data, frequency, percentage, mean, standard deviation, t-test, one-way ANOVA, multiple comparison test are used. As a result of One-Way ANOVA test, when a significant difference reveals, for finding the sources of this difference, if the variances are equal, the multiple comparison tests such as Scheffe and Tukey's, if the variances are not equal statistical techniques, such as Tamhane's T2 test are used. As a result of the analysis ,it is observed that the burnout levels of insensitivity dimension is according to the level of school, marital status and seniority variables; the burnout levels of personal accomplishment dimension is according to branch, age and the level of school, show differences. The significant differences aren't found between the levels of burnout and the variables of gender and number of children they have.