Yapısalcı ve post-yapısalcı sosyal teoride dil (Sosyal teoride bir model olarak dil)

Abstract

20. yy.daki entelektüel gelişimin en belirgin özelliği, insanlığı, toplumsal tarihi ve toplumun nasıl işlediğinin yasalarını anlamak amacıyla dil çalışmalarının kullanılmasıdır. Dil çalışmaları, sosyal teoride özellikle 1960'lar ve 1970'lerde etkili olmaya başlamıştır ve dil günümüzde de sosyal teorinin önde gelen tartışma konularından biri olmayı sürdürmektedir. Dil/gerçeklik tartışmaları yapısalcılık ve post-yapısalcılığın üzerinde yoğunlaştıkları temel konulardan biridir. Yapısalcılık ve post-yapısalcılığın dile ilgisi, günümüz sosyal teorisinin `gerçek' algısındaki değişimi gözler önüne sermesi anlamında da dikkat çekicidir. Bu çalışmada özellikle insanbilimlerinde 20. yy'da dile yönelik yoğun ilginin nedeni ve geçirdiği dönüşüm, 'gerçekliğin dilbilimsel modelinin kurulması' olarak görülen yapısalcılığın dile bakışı ve 'gerçekliğin ele geçirilemez bir şey' olarak görüldüğü post-yapısalcılığın dil yaklaşımı çerçevesinde verilmeye çalışılmıştır.

The most apparent feature of the 20th century intellectual development is to use linguistic studies in order to understand humanity, social history and the principles of how the society works. Linguistic studies started to be effective in social theory particularly in the 1960s and 1970s and language continues to be the one of the main issues in social theory. Language-reality arguments are one of the main subjects that structuralism and post-structuralism focus on. This interest over language is also noticeable in terms of that it shows the changes in the contemporary social theory's perception of `reality'. In this research, the reasons behind this intensive interest on language in human sciences in 20th century and its transformations were tried to be examined from the frameworks of structuralist view of language which is seen as being 'the construction of a linguistic model of reality' and post-structural approach to language in which 'reality is seen as a unruly thing'.