Geçmişten günümüze kahvehaneler, kahvehanelerin sosyal hayyattaki yeri ve önemi: Aydın merkez örneği

Abstract

Türk kültürünün simgesi haline gelmiş bir içecek olan kahve özellikle bayramlarda ya da kız isteme törenlerinde bu simgesel yönünü belirgin olarak göstermektedir. Kahvenin geniş bir tabanda rağbet görmesiyle de insanlar bu içecek etrafında `sosyalleşmeye başlamış' ve 16. yüzyılda toplumsal bir kurum olarak kahvehanelerin ilk örnekleri yaygınlaşmaya başlamıştır. İlk açıldığı zamanlar kahve içilen yer olmasıyla bir tüketim mekânı olan kahvehaneler zaman içerisinde toplumsal gereksinimlerin karşılandığı yerler haline dönüşerek sohbet, eğlenme, dinlenme, haberleşme ve bilgilenme mekânı olarak birçok işleve aracılık etmiştir. Toplumsal yapıyla bütünleşen kahvehaneler, tarihte görüldüğü üzere siyasî ve dinî anlamda en çok tartışılan ve hakkında çeşitli fetvalar çıkartılan bir kurumdur. Buna rağmen varlığını koruması kahvehanelerin bir araştırma konusu olma yönünden çekiciliğini ve önemini arttırmaktadır. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de Türkiye'nin geleneksel kurumlarından biri olan kahvehaneler, sosyal yaşamda hâlâ önemli bir yere sahiptir. Bu yüzden çalışma kahvehaneleri hem artsüremli hem de sosyolojik açıdan incelemeyi amaçlamaktadır. Önemli bir vurgu da kahvehanelerin kitlelerin eğitimi açısından önemli bir kamusal alan olduğu düşüncesidir.

Cofee, the ritualistic and symbolic beverage of Turkısh culture and social life, exhibit its social characteristics, especially during marriage ceremonies and İslamic religious holidays. The fact that coffee has become sociallay significant has led the first coffe house to be established in the 16th century. From a cultural and social standpoint, coffe houses serve as centers of social interaction, providing the people with a medium to talk, make politicial discussion, communicate with each other, entertain, play backgammon and chess. Integratıng with social structure, the coffe houses are one of the most socially and religiously discussable institutions that remain speculative. However, the fact that coffe houses maintain their existence increases their attraction of being a topic of research Today, coffee houses are one of the traditional place of Turkey like in the past and still have very important place in social life. So, the present study is aimed at examining the coffee houses from both diachronic and sociological view. It is also important to emphasize that coffee houses should cbe considered an important public sphere for mass education.