Üreticilerin tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri için ödemeye istekli oldukları ücretlerin belirlenmesi: Aydın ili örneği

Abstract

Türkiye'de ağırlığı kamu tarafından yürütülen tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri, 5488 Sayılı Tarım Kanunu ile revize edilmiştir. Bu revize sayesinde yayım ve danışmanlık hizmetlerinin yürütülmesinde konuyla ilgili özel sektör kuruluşlarının da görev alma yetkisi doğmuştur. Uzun yıllardır kamu tarafından başarılı sayılamayacak nitelikte yürütülen bu hizmetlerin görev paylaşımı sayesinde kırsal kalkınma açısından yeni bir ümit ortaya çıkmıştır. Devletin bu sektöre olan tutumu zamanla bu hizmetlerin finansmanından tamamen çekileceği ve sadece tarımsal politikalara yön verme görevi üstleneceği doğrultusundadır. İlerleyen yıllarda özel yayım kuruluşları ile üreticiler gerek finansman, gerekse temel sorunların çözümü konusunda karşı karşıya kalacaklardır. Tüm bu gelişmeler karşısında üreticilerin tutumu ve finansman konusundaki düşünceleri önem arz etmektedir. Bu noktada üreticilerin bu sistem değişikliği karşısındaki tutumu ve ödeyebileceği ücretin belirlenmesi çalışmanın temel amacını oluşturmuştur. Bu amaç dahilinde Aydın iline bağlı 12 ilçede, rasgele seçilmiş 399 üretici ile anket çalışmaları yürütülmüştür. Üreticilerin ödeme isteğinin analizinde koşullu değerlendirme yöntemi, yayım hizmetlerine olan eğilimlerin analizinde ise tobit ve probit analizleri kullanılmıştır. Çalışma sonuçları üreticilerin tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinden yararlanmak için dekar başına yılık 6.59 TL ödeme isteğine sahip olduğunu göstermiştir. Üreticilerin ödeme isteği ve Aydın iline bağlı 359.494 hektarlık kültür arazisi göz önüne alınırsa devletin yıllık 23 milyon 690 bin 654 TL'lik bu hizmetlerin yerine getirilebilmesi için kaynak yaratabileceği varsayımı ortaya çıkmış olacaktır. Böylece devletin bu sektör üzerindeki finansman yükü azalacak ve yeni istihdam alanları ortaya çıkacaktır. Üreticilerin büyükbaş hayvan başına düşen ödeme isteği ise yıllık 29.33 TL olarak belirlenmiştir. Üreticilerin gelirlerinin, öğrenim durumlarının, kozmopolitlik özelliklerinin ve organisazyonlara (seminer v.b.) katılım durumlarının tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri için ödeme istekliliklerine istatistiksel bakımdan anlamlı etki ettiği belirlenmiştir. Türkiye bölgeler arasında tarımsal üretim yapısı farklı karakteristik özelliklere sahip bir ülkedir. Bu yüzden Türkiye'ye örnek bir model teşkil etmesi amacı ile seçilmiş olan Aydın ilinin haricinde bölgeleri temsil edebilecek başka illerde de benzer çalışmalar yürütülebilir. Böylece değişik tarımsal özelliklere ve sosyo-ekonomik yapılara sahip birçok bölgede bölgenin sosyal yapısına uygun, farklı ücret ve farklı tarımsal politikalar geliştirilme yolu açılabilir.

The agricultural extension and consultation services carried out by the public institutions were revised by the Farm Bill numbered 5488. Therefore, private organizations have a chance to provide services for the extension activities through that revision. After the long time inefficient public based extension services, new opportunities came into existence. It appears that the government will withdraw from financing of such services and only undertake the policy issues. In the future, private extension services and farmers will face some difficulties in terms of financing the services. Based on these facts, farmers' attitudes about financing these services are quite essential. The main purpose of this study is to examine the attitudes of farmers and their willingness to pay for such services. For this purpose, a survey was conducted with 399 farmers chosen randomly, out of 12 districts. The contingent valuation method was used to determine farmers' willingness to pay amounts, while tobit and probit methods were used in analyzing the perceptions of farmers. The results indicate that farmers' willingness to pay amount is 6.59 TL/da for extension and consultation services. Based on the farmers' willingness to pay and agricultural land with 359.494 ha, it can be observed that government can create a financial source in the amount of 23.690.654 TL. That way the financial burden on government will decrease and new employment opportunities will be created. It was found that the farmers' willing to pay for large livestock unit is 29.33 TL per year. The results show that income, education, cosmopolite features of farmers and participation in organizations positively influence farmers' willingness to pay. Turkey is a country where the structure of the agricultural production varies. Thus, similar studies can be conducted in different part of Turkey in addition to the study carried out in Aydin province. Therefore, different pricing policies and agricultural policies can be formed based on the different agricultural and socio economic characteristics of the regions.