Farklı pix ve azot dozlarının pamukta (Gossypium hirsitum L.) verim, verim komponetleri ve lif kalite özellikleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, farklı Pix (mepiquat chloride, 1.1 Dimethyl piperidinium chloride) ve azotlu gübreleme doz uygulamalarının Carmen pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşidinde verim, verim komponentleri ve lif kalite özellikleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Deneme, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme tarlalarında bölünen bölünmüş deneme deseninde dört tekrarlamalı olarak 2008 yılında yürütülmüştür. Araştırmada 0, 6, 12, 18 ve 24 N kg/da saf azot dozları ana parsel, üç farklı Pix uygulama dozu (0, 100 ve 150 cc/da) ise alt parsel olarak alınmıştır. Pix ve azot dozu interaksiyonun çırçır randımanı ve lif inceliği dışında kalan tüm özellikler için önemli olduğu saptanmıştır. İncelenen özellikler arasında bitkide koza sayısı, koza kütlü ağırlığı, bitki verimi ve kütlü pamuk verimi için en yüksek değerler 18 kg/da N ve 100 cc/da Pix uygulamasında görülmüştür. Pix dozunun tüm azot uygulamalarında bitki boyunu kısalttığı belirlenmiştir. Yüksek N dozu uygulamasının lif uzunluğunu ve inceliğini artırdığı, Pix uygulama dozundaki artışın ise lif uzunluğunu etkilemediği fakat lif inceliğini düşürdüğü saptanmıştır. Lif kopma dayanıklılığı Pix ve azot dozu uygulamasına farklı tepki vermiş, en yüksek değerler 6 ve 18 kg/da N ve 100 cc/da Pix ve 12 kg/da N ve 0 cc Pix uygulamalarında saptanmıştır. Bu araştırmada kütlü pamuk verimini artırmak amacı ile yüksek azot dozu (24 kg/da N) uygulamasının artırılmış Pix dozu (150 cc/da) ile kontrol altına alınamayacağı sonucuna varılmıştır.

The purpose of the study was to determine the effect of different Pix and N application levels on yield, yield components and fiber quality parameters in cotton (Gossypium hirsutum L.) var Carmen. Experiment was conducted in split-split blocks design with four replications at Adnan Menderes University Agriculture Faculty Experimental station in 2008. In the study 0, 6, 12, 18 and 24 N kg/da Nitrogen level was main and two rates of Pix 0, 100 and 150 cc/da was sub-plots. Nitrogen by Pix interactions were significant for all investigated characters except for lint percentage and micronaire. Among the investigated traits, the highest value for number of bolls per plant, boll weight, seed cotton yield per plant, and seed cotton yield was detected at 18 kg/da N and 100 cc/da Pix application. Pix treatment reduced plant height for all nitrogen levels. High N level application increased the fiber length and micronaire, however increased Pix ratio did not affect fiber length but decreased micronaire. The response of fiber strength to N and Pix application was different, and the highest fiber strength values was obtained from 6 - 18 kg/da N and 100 cc/da Pix, and 12 kg/da N and 0 cc/da Pix application. These results indicated that increased N rates with the hope of increasing yields could not be adequately controlled by additional Pix application.